اگر به دنبال راهی برای شروع یا گسترش کسبوکار خود هستید یا میخواهید با ریسک کمتر وارد دنیای تجارت شوید، مفهوم «فرانچایز» میتواند پاسخگوی نیازهای شما باشد. در این مقاله، شما را با مفهوم فرانچایز، اجزای اصلی آن، انواع، مزایا و معایب، و مراحل راهاندازی آن آشنا میکنیم. با مثالهایی از برندهای جهانی و ایرانی، این مسیر را برایتان روشنتر خواهیم کرد. چه کارآفرین تازهکار باشید و چه صاحب کسبوکاری در حال رشد، این مقاله به شما کمک میکند تا با دید بازتری به فرصتهای فرانچایز نگاه کنید.
مقدمه ای بر فرانچایز
فرض کنید با کمترین تجربه و دانش یک فروشگاه افق کوروش در شهر خود راهاندازی کردهاید و از پشتیبانی یک شرکت بزرگ به لحاظ تجربه، امکانات و پشتیبانی بهرهمند هستید. این نمونهای از قدرت فرانچایز است. فرانچایز راهی است که به شما امکان میدهد با استفاده از نام، تجربه و سیستم یک برند معتبر، کسبوکار خود را راهاندازی کنید. اما فرانچایز دقیقاً چیست؟ چگونه کار میکند؟ و آیا برای شما مناسب است؟ در این مقاله، به این پرسشها پاسخ میدهیم و شما را با تمام جنبههای این مدل کسبوکار آشنا میکنیم.
فرانچایز چیست؟
فرانچایز یک مدل کسب و کار است که در آن یک شرکت (فرانچایز دهنده) به یک فرد یا شرکت دیگر (فرانچایز گیرنده) اجازه میدهد تا از نام تجاری، محصولات، و سیستمهای عملیاتی خود در ازای پرداخت هزینه یا رویالتی استفاده کند. این مدل به فرانچایزدهنده امکان گسترش سریع کسب و کار را میدهد و به فرانچایزگیرنده فرصت راهاندازی کسب و کار با ریسک کمتر و حمایت یک برند معتبر را فراهم میکند.
به زبان ساده، فرانچایز مانند اجاره کردن یک برند موفق است. شما به جای اینکه خودتان یک رستوران، فروشگاه یا مرکز خدماتی از صفر بسازید، از یک فرمول آزمایششده و موفق استفاده میکنید. برای مثال، وقتی یک شعبه از فروشگاه زنجیرهای «فروشگاه امیران» را در شهر خود افتتاح میکنید، شما به عنوان فرانچایزی از نام برند، محصولات، دکوراسیون و حتی آموزشهای امیران استفاده میکنید.
حتما بخوانید: بهترین فرانچایزهای ایران
اجزای اصلی فرانچایز
- فرانچایزر: شرکت یا برندی که مالکیت نام تجاری و سیستم کسبوکار را دارد. مثلاً استارباکس یا افق کوروش.
- فرانچایزی (فرانچایز گیرنده): فرد یا گروهی که مجوز استفاده از برند را دریافت میکند و شعبهای از آن را اداره میکند.
- قرارداد فرانچایز: توافقی قانونی که حقوق و تعهدات هر دو طرف را مشخص میکند. این قرارداد شامل جزئیاتی مانند هزینهها، مدت همکاری، و استانداردها است.
- هزینهها: شامل هزینه اولیه (Franchise Fee) برای ورود به سیستم و هزینههای دورهای (Royalties) که معمولاً درصدی از درآمد است.
- پشتیبانی: فرانچایزر معمولاً آموزش، بازاریابی، تأمین مواد اولیه و مشاوره را ارائه میدهد.
انواع فرانچایز
فرانچایزها انواع و مدلهای متنوعی دارند که هرکدام برای نوع خاصی از کسبوکار و کارآفرینها مناسب هستند. شناخت دقیق این انواع به شما کمک میکند تا گزینهای را انتخاب کنید که با اهداف، منابع، و بازار هدف شما همخوانی دارد. در ادامه، انواع اصلی فرانچایز را با جزئیات و مثالهای واقعی بررسی میکنیم:
1. فرانچایز تجاری (Business Format Franchise)
این نوع رایجترین مدل فرانچایز است که در آن فرانچایزی(فرانچایز گیرنده) نهتنها از نام برند، بلکه از کل سیستم عملیاتی، استانداردها، و فرآیندهای آن استفاده میکند. این سیستم شامل منو، دکوراسیون، روشهای ارائه خدمات، و حتی نرمافزارهای مدیریت فرانچایز نظیر نرم افزار باران است.
ویژگیها:
- کنترل دقیق فرانچایزر بر تمام جنبههای کسبوکار.
- آموزش جامع و پشتیبانی مداوم.
- مناسب برای صنایعی مانند فستفود، خردهفروشی و خدمات.
مثالهای جهانی:
مکدونالد: با بیش از 38,000 شعبه در جهان، مکدونالد نمونهای کلاسیک است. هر شعبه از منوی استاندارد، دکور یکسان، و فرآیندهای پخت دقیق پیروی میکند.
سون الون: سون الون برند سوپرمارکت با مدل ساده و منعطف، به کارآفرینان اجازه میدهد با سرمایه کمتری به نسب رقبا وارد عرصه بازار شوند.
مثالهای ایرانی:
هایدا: رستورانهای زنجیرهای هایدا با منوی فستفود و دکور مشخص، نمونهای موفق از این مدل در ایران هستند.
دیجیکالا جت: این سرویس تحویل سریع محصولات، بهتازگی مدل فرانچایز را برای گسترش در شهرهای مختلف ایران به کار گرفته است.
مزیتها: ریسک پایین به دلیل سیستم آزمایششده، پشتیبانی قوی، و شناخت برند.
چالشها: هزینههای اولیه بالا و کنترل محدود بر عملیات.
2.فرانچایز محصول یا توزیع (Product Distribution Franchise)
در این مدل، فرانچایزی محصولات یک برند را توزیع یا میفروشد، اما سیستم عملیاتی مستقل است. تمرکز اصلی روی فروش محصولات است و فرانچایزی آزادی بیشتری در مدیریت کسبوکار خود دارد.
ویژگیها:
- مناسب برای صنایعی مانند مواد غذایی، نوشیدنی، یا قطعات خودرو.
- قراردادها معمولاً سادهتر هستند و هزینههای دورهای کمتری دارند.
- فرانچایزی میتواند محصولات را در فروشگاه خود یا از طریق کانالهای دیگر بفروشد.
مثالهای جهانی:
پپسیکو: نمایندگیهای توزیع نوشیدنیهای پپسی در مناطق مختلف، محصولات را به فروشگاهها و رستورانها عرضه میکنند.
شل (Shell): برخی جایگاههای سوخت شل تحت این مدل فعالیت میکنند و محصولات سوخت و روغن را توزیع میکنند.
مثالهای ایرانی:
میهن: نمایندگیهای توزیع محصولات لبنی میهن، مانند بستنی و ماست، در سراسر ایران فعالیت میکنند.
پگاه: شرکت پگاه محصولات لبنی خود را از طریق شبکهای از توزیعکنندگان به بازار عرضه میکند.
مزیتها: انعطافپذیری بیشتر در عملیات و هزینههای پایینتر نسبت به فرانچایز تجاری.
چالشها: نیاز به زیرساخت توزیع قوی و رقابت بالا در بازار.
3.فرانچایز تولیدی (Manufacturing Franchise)
در این مدل، فرانچایزی مجوز تولید محصولات یک برند را تحت نام تجاری آن دریافت میکند. این نوع بیشتر در صنایع غذایی، نوشیدنی، و محصولات صنعتی کاربرد دارد.
ویژگیها:
- نیاز به سرمایهگذاری در تجهیزات تولیدی.
- فرانچایزر فرمول یا فناوری تولید را ارائه میدهد.
- مناسب برای بازارهایی که تولید محلی به صرفهتر است.
مثالهای جهانی:
کوکاکولا: برخی کارخانههای محلی در کشورهای مختلف تحت لیسانس کوکاکولا نوشیدنی تولید میکنند.
نستله: محصولات خاصی مانند شکلات یا قهوه نستله در برخی مناطق توسط فرانچایزیها تولید میشوند.
مثالهای ایرانی:
زمزم: این شرکت نوشیدنیهایی را تحت لیسانس برندهای بینالمللی در ایران تولید میکند.
شید نوش: تولیدکننده برخی نوشیدنیهای گازدار که تحت مجوز برندهای خاص فعالیت میکند.
مزیتها: امکان تولید محلی و کاهش هزینههای حملونقل، سود بالاتر در صورت تقاضای زیاد.
چالشها: نیاز به سرمایهگذاری کلان و دانش فنی بالا.
4.فرانچایز خدماتی (Service Franchise)
این نوع بر ارائه خدمات خاص تحت نام یک برند متمرکز است. فرانچایزی از سیستم، آموزش، و برند برای ارائه خدماتی مانند نظافت، آموزش، یا مشاوره استفاده میکند.
ویژگیها:
- نیاز به سرمایه اولیه کمتر نسبت به فرانچایز تجاری.
- تمرکز بر کیفیت خدمات و رضایت مشتری.
- مناسب برای کارآفرینانی که تجربه در مدیریت خدمات دارند.
مثالهای جهانی:
H&R Block: شرکت خدمات مالی و حسابداری که شعب آن در کشورهای مختلف خدمات مالی ارائه میدهند.
Chem-Dry: برند نظافت فرش و مبلمان که خدمات خود را از طریق فرانچایز گسترش داده است.
مثالهای ایرانی:
آچاره: پلتفرم خدمات خانگی مانند نظافت و تعمیرات که برخی از خدمات خود را از طریق مدل فرانچایز در شهرهای مختلف ارائه میدهد.
نوین پارسیان: مؤسسات آموزشی که دورههای زبان یا مهارت را تحت یک برند واحد ارائه میکنند.
مزیتها: هزینه راهاندازی پایینتر و انعطافپذیری در مقیاسبندی.
چالشها: نیاز به مدیریت دقیق کیفیت خدمات و رقابت با کسبوکارهای محلی.
مزایا و معایب فرانچایز
مزایا | توضیح | معایب | توضیح |
ریسک کمتر | استفاده از یک برند و سیستم آزمایششده، احتمال شکست را کاهش میدهد. مثلاً افتتاح شعبهای از افق کوروش ریسک کمتری نسبت به یک فروشگاه مستقل دارد. | هزینههای بالا | هزینه اولیه و دورهای (مانند Royalty) میتواند سنگین باشد. برای مثال، راهاندازی یک شعبه استارباکس ممکن است میلیونها دلار هزینه داشته باشد. |
پشتیبانی قوی | فرانچایزر آموزش، مشاوره، و ابزارهای مدیریتی ارائه میدهد. مثلاً KFC دورههای آموزشی برای کارکنان فراهم میکند. | کنترل محدود | فرانچایزی باید از قوانین فرانچایزر پیروی کند و نمیتواند تغییراتی مانند افزودن محصول جدید بدون تأیید اعمال کند. |
شناخته شدن برند | برندهای معتبر مانند هایدا از قبل در ذهن مشتریان جا افتادهاند و نیاز به تبلیغات گسترده را کاهش میدهند. | وابستگی به فرانچایزر | مشکلات مالی یا شهرت فرانچایزر (مثلاً رسواییهای رسانهای) میتواند کسبوکار فرانچایزی را تحت تأثیر قرار دهد. |
دسترسی به منابع | تأمین مواد اولیه، تجهیزات، و نرمافزارهای مدیریتی توسط فرانچایزر آسانتر میشود. | رقابت داخلی | شعب مختلف یک برند در یک منطقه ممکن است با هم رقابت کنند، مانند شعب متعدد مکدونالد در یک شهر. |
شبکهسازی | امکان تبادل تجربه با دیگر فرانچایزیها و بهرهمندی از یک شبکه بزرگتر. | محدودیتهای قرارداد | قراردادهای طولانیمدت ممکن است انعطافپذیری را کاهش دهند. |
مزایای فرانچایز
چرا باید به فرانچایز فکر کنید؟ این مدل مزایای بسیاری دارد که میتواند برای کارآفرینان جذاب باشد. بیایید نگاهی به چند مورد کلیدی بیندازیم:
ریسک کمتر
وقتی شعبهای از استارباکس یا افق کوروش را افتتاح میکنید، از یک برند شناختهشده و سیستمی که قبلاً موفق بوده استفاده میکنید. این موضوع احتمال شکست را کاهش میدهد.
پشتیبانی قوی
فرانچایزرها معمولاً آموزش، مشاوره، و ابزارهای مدیریتی ارائه میدهند. برای مثال، رستورانهای زنجیرهای مانند برگر کینگ آموزشهای جامعی برای کارکنان و مدیران فراهم میکنند.
شناخته شدن برند
مشتریان از قبل با برند آشنا هستند. وقتی یک شعبه هایدا افتتاح میکنید، نیازی به صرف هزینه زیاد برای تبلیغات ندارید، چون مشتریان قبلاً به کیفیت آن اعتماد دارند.
دسترسی به منابع
فرانچایزرها اغلب مواد اولیه، تجهیزات، و حتی نرمافزارهای مدیریتی را تأمین میکنند. این موضوع باعث صرفهجویی در زمان و هزینه میشود.
شبکهسازی
شما بخشی از یک شبکه بزرگتر هستید و میتوانید از تجربیات دیگر فرانچایزیها بهرهمند شوید.
با این مزایا، فرانچایز میتواند مانند میانبری برای موفقیت باشد. اگر به دنبال راهی برای ورود به دنیای تجارت با اطمینان بیشتر هستید، این مدل ارزش بررسی دارد!
معایب فرانچایز
مانند هر مدل کسبوکار، فرانچایز نیز بدون نقص نیست. در ادامه، به چند چالش اصلی اشاره میکنیم:
هزینههای بالا
هزینه اولیه و دورهای میتواند برای برخی گران باشد. برای مثال، افتتاح یک شعبه استارباکس ممکن است میلیونها دلار سرمایه نیاز داشته باشد.
کنترل محدود
شما باید طبق قوانین فرانچایزر عمل کنید. اگر بخواهید منوی جدیدی به رستوران خود اضافه کنید، احتمالاً نیاز به تأیید دارید.
وابستگی به فرانچایزر
اگر فرانچایزر با مشکلات مالی یا قانونی مواجه شود، کسبوکار شما نیز تحت تأثیر قرار میگیرد.
رقابت داخلی
گاهی اوقات، شعب مختلف یک برند در یک منطقه با هم رقابت میکنند، که میتواند سودآوری را کاهش دهد.
با وجود این چالشها، بسیاری از کارآفرینان معتقدند که مزایای فرانچایز ارزش تحمل این معایب را دارد. مهم این است که قبل از تصمیمگیری، تحقیق کاملی انجام دهید.
مراحل راهاندازی یک فرانچایز
حالا که با مفهوم فرانچایز آشنا شدید، بیایید ببینیم چگونه میتوانید یکی از آنها را راهاندازی کنید. این مراحل شما را از ایده تا افتتاح هدایت میکنند:
تحقیق و انتخاب برند
ابتدا باید برندی را انتخاب کنید که با اهداف، بودجه، و علاقه شما همخوانی داشته باشد. وبسایتهایی مانند Franchise Direct یا اتاق بازرگانی ایران منابع خوبی برای یافتن فرصتهای فرانچایز هستند. برای مثال، اگر به صنعت غذا علاقه دارید، برندهایی مانند هایدا یا KFC میتوانند گزینههای خوبی باشند.
بررسی قرارداد و شرایط
قرارداد فرانچایز را با دقت بخوانید. بهتر است از یک وکیل یا مشاور کسبوکار کمک بگیرید تا از جزئیات هزینهها، تعهدات، و حقوق خود آگاه شوید.
تأمین مالی
هزینههای اولیه و جاری را بررسی کنید. برخی بانکها در ایران وامهایی برای راهاندازی فرانچایز ارائه میدهند. همچنین، میتوانید با سرمایهگذاران همکاری کنید.
آموزش و آمادهسازی
پس از امضای قرارداد، فرانچایزر معمولاً دورههای آموزشی برای شما و تیمتان برگزار میکند. این آموزشها شامل مدیریت، خدمات مشتری، و عملیات روزانه است.
انتخاب مکان
مکان شعبه تأثیر زیادی بر موفقیت آن دارد. فرانچایزرها معمولاً در انتخاب مکان مناسب به شما کمک میکنند. برای مثال، شعب افق کوروش اغلب در مناطق پرتردد شهری قرار دارند.
افتتاح و مدیریت
پس از آمادهسازی، شعبه خود را افتتاح کنید. در این مرحله، استفاده از نرمافزار مدیریت فروشگاه زنجیره ای مانند نرمافزارهای CRM یا POS میتواند به شما در مدیریت فروش، موجودی، و کارکنان کمک کند.
بازاریابی و توسعه
اگرچه فرانچایزر معمولاً تبلیغات کلی را انجام میدهد، شما نیز میتوانید با بازاریابی محلی (مثلاً در شبکههای اجتماعی) مشتریان بیشتری جذب کنید.
جدول مراحل راه اندازی فرانچایز
مرحله | توضیح | نکات کلیدی |
تحقیق و انتخاب برند | بررسی برندهای موجود و انتخاب برندی که با بودجه، علاقه، و بازار هدف شما همخوانی دارد. | از منابع معتبر مانند Franchise Direct یا اتاق بازرگانی ایران استفاده کنید. مثلاً برندهای غذایی مانند هایدا برای بازار ایران مناسب هستند. |
بررسی قرارداد | مطالعه دقیق قرارداد فرانچایز با کمک وکیل یا مشاور کسبوکار. | به هزینهها، مدت قرارداد، و تعهدات توجه کنید. |
تأمین مالی | برآورد هزینههای اولیه و جاری و تأمین سرمایه از طریق وام، پسانداز، یا سرمایهگذار. | برخی بانکهای ایرانی وامهای ویژه فرانچایز ارائه میدهند. |
آموزش و آمادهسازی | شرکت در دورههای آموزشی ارائهشده توسط فرانچایزر برای یادگیری سیستم عملیاتی. | آموزشها شامل مدیریت، خدمات مشتری، و عملیات روزانه است. |
انتخاب مکان | یافتن مکانی استراتژیک با کمک فرانچایزر. | مکانهای پرتردد مانند مراکز خرید برای شعب افق کوروش ایدهآل هستند. |
افتتاح و مدیریت | راهاندازی شعبه و استفاده از ابزارهای مدیریتی مانند نرمافزارهای POS. | نرمافزارهایی مانند Zoho یا Square میتوانند مدیریت را آسانتر کنند. |
بازاریابی و توسعه | انجام تبلیغات محلی برای جذب مشتری، در کنار تبلیغات کلی فرانچایزر. | استفاده از شبکههای اجتماعی برای بازاریابی محلی مؤثر است. |
نمونههای واقعی از فرانچایز
برای درک بهتر، بیایید به چند نمونه موفق نگاه کنیم:
- استارباکس (جهانی): استارباکس با بیش از 30,000 شعبه در جهان، نمونهای کلاسیک از فرانچایز تجاری است. هر شعبه از منوی یکسان، دکور خاص، و استانداردهای کیفیت استارباکس پیروی میکند.
- KFC جهانی: این برند با سیستم پشتیبانی قوی و منوی استاندارد، به یکی از موفقترین فرانچایزهای غذایی تبدیل شده است.
- افق کوروش (ایرانی): این فروشگاه زنجیرهای در ایران با ارائه محصولات متنوع و قیمتهای رقابتی، مدل موفقی از فرانچایز در خردهفروشی است.
- هایدا (ایرانی): رستورانهای زنجیرهای هایدا با تمرکز بر فستفود باکیفیت، نمونهای از فرانچایز موفق در ایران هستند که به سرعت در شهرهای مختلف گسترش یافتهاند.
ابزارهای کاربردی برای مدیریت فرانچایز
گروه ارقام نگار اندیشه، با تمرکز بر ارائه نرمافزارهای مدیریتی، محصولاتی را طراحی کرده است که برای کسبوکارهای زنجیرهای و فرانچایزها مناسب هستند. در ادامه، به بررسی برخی از این محصولات و کاربردهای آنها در مدیریت فرانچایز پرداخته میشود:
مدیریت یک فرانچایز نیازمند سازماندهی دقیق و ابزارهایی است که بهرهوری را افزایش داده و استانداردهای فرانچایزر را حفظ کنند. ابزارهای جهانی مانند Salesforce برای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، Zoho برای مدیریت فروش و Square برای سیستمهای نقطه فروش (POS) به فرانچایزیها کمک میکنند تا فروش، موجودی، و تراکنشها را بهینه کنند. در کنار اینها، گروه ارقام نگار اندیشه با محصولاتی مانند نرم افزار باران 360 ، که برای مدیریت متمرکز فروشگاههای زنجیرهای طراحی شده، امکان کنترل کالاها، قیمتها، و گزارشگیری لحظهای را فراهم میکند.
برای تقویت ارتباط با مشتریان و گسترش فروش، نرم افزار باشگاه مشتریان باران از ارقام نگار اندیشه امکان تحلیل رفتار مشتری و طراحی برنامههای وفاداری را ارائه میدهد، که برای فرانچایزهای خدماتی مانند آچاره یا رستورانهای زنجیرهای ایدهآل است
نرم افزار باران هوش با تحلیل دادهها، تصمیمگیری استراتژیک را تسهیل میکند، در حالی که
Omni-Channel فروش از طریق کانالهای آنلاین و آفلاین را یکپارچه میسازد. این ابزارهای بومی، با پشتیبانی به زبان فارسی و انطباق با قوانین ایران، مزیت رقابتی ایجاد میکنند.
جدول مقایسه ابزارهای جهانی و ایرانی
برای مقایسه بهتر، جدولی از ابزارهای جهانی و محصولات ارقام نگار اندیشه ارائه میشود:
ابزار | نوع | ویژگی کلیدی | کاربرد در فرانچایز |
Salesforce | CRM جهانی | تحلیل رفتار مشتری، کمپینهای بازاریابی | مدیریت ارتباط با مشتریان در شعب مختلف |
Zoho | مدیریت فروش | پیگیری فروش، مدیریت موجودی | هماهنگی تیم فروش در فرانچایزها |
Square | سیستم POS | مدیریت تراکنشها، گزارشگیری مالی | ثبت فروش و پرداختها در شعب |
باران 360 | مدیریت زنجیرهای | کنترل متمرکز، گزارشگیری لحظهای | مدیریت شعب فرانچایز مانند افق کوروش |
Argham Negar | مالی و اداری | حسابداری، حقوق و دستمزد، انبار | مدیریت مالی شعب مختلف |
باشگاه مشتریان باران | وفاداری مشتری | تحلیل رفتار، برنامههای وفاداری | افزایش رضایت مشتریان در شعب |
نرم افزار هوش باران | هوش تجاری | تحلیل دادهها، تصمیمگیری استراتژیک | بهبود عملکرد سازمانی |
Omni-Channel | فروش چندکاناله | فروش آنلاین و آفلاین، یکپارچگی پلتفرمها | گسترش فروش در کانالهای مختلف |
مزایای استفاده از ابزارهای بومی در فرانچایز
یکی از نقاط قوت محصولات ارقام نگار اندیشه، قابلیت یکپارچگی آنها با یکدیگر است. این امر به فرانچایزیها اجازه میدهد تا از یک سیستم جامع برای مدیریت تمام جنبههای کسبوکار خود استفاده کنند، از مالی و اداری گرفته تا فروش و ارتباط با مشتریان.
انتخاب ابزارهای بومی مانند محصولات ارقام نگار اندیشه، مزایایی نظیر پشتیبانی بهتر، انطباق با قوانین ایران، و رابط کاربری به زبان فارسی را به همراه دارد، که میتواند تجربه کاربری را بهبود بخشد. برای مثال، پشتیبانی به زبان فارسی و انطباق با قوانین مالیاتی ایران، استفاده از این ابزارها را برای فرانچایزیها آسانتر میکند.
نتیجهگیری
فرانچایز فرصتی طلایی برای کارآفرینانی است که میخواهند با ریسک کمتر و پشتیبانی قوی وارد دنیای کسبوکار شوند. این مدل با ارائه برند شناختهشده، سیستم آزمایششده، و آموزشهای لازم، راه را برای موفقیت هموار میکند. البته، چالشهایی مانند هزینههای اولیه و کنترل محدود نیز وجود دارند، اما با تحقیق و برنامهریزی دقیق، میتوانید این موانع را پشت سر بگذارید.
اگر به فکر شروع یک کسبوکار هستید یا میخواهید تجارت خود را گسترش دهید، فرانچایز میتواند گزینهای هوشمندانه باشد. از برندهای جهانی مانند استارباکس تا نامهای ایرانی مانند افق کوروش و هایدا، فرصتهای بیشماری در انتظار شماست. کافی است اولین قدم را بردارید: تحقیق کنید، با مشاوران صحبت کنید، و ابزارهای مناسب را به کار بگیرید.
منابع
- وبسایت Franchise Direct
- وب سایت اتاق بازرگانی ایران
- اطلاعات عمومی درباره برندهای استارباکس، KFC، افق کوروش، و هایدا