سازمان اتکا یک هلدینگ تحت مالیکت وزارت دفاع است. این سازمان ابتدا در سال ۱۳۴۴ تحت عنوان اتحادیه تعاونی ارتش به وجود آمد. در ادامه در سال ۱۳۸۴ به عنوان شرکت فروشگاههای زنجیرهای اتکا تغییر نام دارد. شهرت این هلدینگ اقتصادی به دلیل شرکت فروشگاههای اتکا است که مالک یکی از قدیمیترین فروشگاههای زنجیره ای کشور است. شرکت دیگر شناخته شده این هلدینگ صنام است که طی دهههای هفتاد و هشتاد تلویزیونهای آن برای ایرانیان شناخته شده بود.
شرکتهای تابعه
این هلدینگ دارای ۲۱ شرکت تابعه است که عبارت اند از:
صنام سرویس، کشت و صنعت شهید بهشتی، بیمه اتکاگران امیر، فردوس برتر، بهین گستر پارسیان، خضرا المستقبل، خدمات مسافرتی هوایی جهانگردی و زیارتی هوایی پرواز هدهد، روغنکشی خرمشهر، سمارت الکترونیک، بی همتا صنعت جاودانه، بازرگانی و پخش سفیر نور جنت، مزارع نوین ایرانیان، مرکز تحقیقات و نوآوری، فروشگاههای زنجیرهای اتکا، قند پانیذفام، فخر ایران، جنگلهای شفارود، سرمایهگذاری امیر، سرمایهگذاری و توسعه ساختمان اتکا، ایران گارمنت، سهامی مزرعه نمونه
شرکت فروشگاههای زنجیرهای اتکا
شناخته شدهترین شرکت تابعه این هلدینگ فروشگاههای زنجیره ای اتکا است. شرکت فروشگاه ها در تمام استانهای ایران فعال بودهاست و دارای 730 شعبه در کشور است.
فروشگاههای این سازمان را میتوان در رده فروشگاههای بزرگ مقیاس یا هایپر مارکتها و مگا مارکتها دستهبندی کرد. هلدینگ اتکا همواره جز سازمانهای پیشتاز اقتصاد ایران بوده است و توانسته است خود را به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای ایرانی حفظ کند. این سازمان دارای قدمتی بیش از ۶۰ سال است. این سازمان صرفاً به ارائه کالاهای تولید داخل میپردازد که هدفی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است.
گستردگی جغرافیایی
این سازمان به علت دارا بودن زنجیره کامل تولید، توزیع و تأمین بسیاری از کالاهای تند مصرف توانسته است که مزیتی رقابتی در قیمت تمام شده به نسبت سایر رقبا برای خود ایجاد کند. همچنین علاوه بر فروشگاههای سازمان در کشور، صدها فروشگاه به صورت همیار با اتکا (اتکا محله) همکاری میکند و از زنجیره تأمین آنها استفاده مینمایند. امروزه بیش از ۲۰ هزار نفر بهطور مستقیم در استخدام این سازمان و شرکتهای وابسته آن قرار دارند.
نامهای تجاری زیر نظر اتکا
شرکتهای تابعه این سازمان بیش از ۶۳ برند را تحت مدیریت خود دارند. از مهمترین برندهای متعلق به سازمان اتکا میتوان: ورامین، گل بانو، سبا، دلنوش، جوانه، رشا، سپیدان، زمرد، مرغیران، اسمارت، صنام، سان لاین، بانی، سپینود، فخر و ویکتوریا را نام برد که از نامهای تجاری شناخته شده و قدیمی نزد ایرانیان است. تحت نام این برندها بیش از ۴۰۰ قلم کالا تولید میشود.
دایره محصولات تولیدی این سازمان را محصولات باغداری، کشاورزی، شالیکاری، دامپروری، طیور، آبزیان، انواع روغنهای خوراکی، قند و شکر، انواع محصولات کنسروی، شویندهها، منسوجات، لوازم خانگی، محصولات سلولزی در بر میگیرد.
ماهیت حقوقی سازمان
این سازمان از حیث منابع مالی یک سازمان خصوصی به حساب میآید و در بودجههای دولتی برای آن ردیف بودجهای در نظر گرفته نمیشود. از نظر بانک مرکزی یک سازمان دولتی بوده برای گرفتن تسهیلات بانکی شمول قوانین دستگاههای دولتی میشود. از منظر مدیریتی اتکا یک سازمان دولتی به حساب میآید و مدیر عامل آن توسط وزارت دفاع منصوب میشود. از حیث خدمات دهی اما خدمات آن عمومی بوده بوده و به مانند شرکتهای خصوصی فعال در این زمینه به تمام مردم خدمات ارائه میدهد. همین چندگانه باعث شدهاست که طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس لزوم تعیین و تکلیف ماهیت این سازمان باید در دستور کار قرار گیرد. از آنجا که این سازمان زیر نظر نیروهای مسلح حساب میشود تعیین و تکلیف آن نیاز به اذن رهبر دارد.
فعالیتهای بینالمللی
فروشگاه اتکا در ونزوئلا
در سال ۱۳۹۹ اولین فروشگاه خارج از ایران اتکا در کشور ونزوئلا و شهر کاراکاس افتتاح گردید. این فروشگاه مگاسوس نام داشت. نام این فروشگاه بر گرفته از نام یک روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان دشت آزادگان در استان خوزستان است.
نوع فروشگاههای زنجیرهای
بنا نهاده ۱۳۴۴
دفتر مرکزی تهران، ایران
محدوده فعالیت کشور ایران و ونزوئلا
مدیر عامل اجرایی مرتضی اعلمی
محصولات نیازمندیهای خانوار
خدمات تولید عرضه محصولات فروشگاهی و الکترونیک
تعداد کارکنان ۲۰۰۰۰
شرکت فروشگاه ها در سال 1398 پس از بررسی های فنی توسط تیمی مجرب و متشکل از کارشناسان و متخصصین مختلف در خصوص تهیه و خرید نرم افزاری جامع جهت پوشش کامل فرایندهای مجموعه فروشگاهی، نرم افزار باران 360 را انتخاب و اقدام به تهیه سورسکد آن نمود.
همکاری کارشناسان دو مجموعه فروشگاه های زنجیره ای اتکا و گروه نرم افزاری ارقام نگار اندیشه طی فرایند توسعه و استقرار، منجر به پیاده سازی بزرگترین پروژه نرم افزاری در حوزه فروشگاه های زنجیره ای در کشور شد و امروز بیش از 700 شعبه، دفاتر استانی، دفتر مرکزی با تمام فرایندهای یک سازمان فروشگاهی، تحت پوشش نرم افزار باران 360 (ایفا) می باشد.