مقدمه:
صنعت خردهفروشی یک بخش حیاتی از اقتصاد است که شامل فروش کالاها و خدمات به مصرفکنندگان میشود. در طول سالها، این صنعت تکامل قابل توجهی را تجربه کرده است که توسط پیشرفتهای فناوری، تغییرات در نیازها و ترجیحات مصرفکنندگان (Consumer Preferences) و ترندهای اقتصادی جهانی ایجاد شده است.
- مرور تاریخی:
در خصوص منشأ صنعت خردهفروشی و قالب سنتی آن، لازم به ذکر است که صنعت خردهفروشی در طول تاریخ از منشأ سادهترین تبادل کالاها بین افراد تا تبدیل به یکی از بزرگترین و پیچیدهترین بخشهای اقتصادی تبدیل شده است. قالب سنتی صنعت خردهفروشی عمدتاً به معنای فروش مستقیم در فروشگاههای فیزیکی میباشد. در این قالب، مشتریان به صورت حضوری به فروشگاه مراجعه کرده، کالاها را انتخاب کرده و سپس خرید خود را به صورت نقدی یا کارت اعتباری انجام میدادند. این قالب از خردهفروشی گذشته تا حال مهم بوده است.
به مرور زمان، با پیشرفت فناوری و تغییر در ترجیحات مصرفکنندگان، قالب سنتی خردهفروشی نیز تغییر کرده است. این تغییرات شامل رونق تجارت الکترونیکی، استفاده از تلفن همراه برای خریدها، و حتی ادغام تجربیات آفلاین و آنلاین از طریق راههای چندرسانهای مانند شبکههای اجتماعی و وبسایتهای فروشگاهی است. این تحولات نشاندهنده توانایی صنعت خردهفروشی در سازگاری با تغییرات روزمره و نیازهای مشتریان است.
در نتیجه، منشأ و قالب سنتی صنعت خردهفروشی نشاندهنده تکامل طبیعی این صنعت از تبادل سادهترین کالاها تا ایجاد سیستمهای پیچیدهتر برای ارتباط با مشتریان در دنیای مدرن میباشد.
مفهوم خردهفروشی مدرن، به فرایندی اشاره دارد که با بهرهگیری از فناوری و تغییرات در ترجیحات مصرفکنندگان، تجربه خرید را بهبود بخشیده و راههای نوینی برای تعامل با مشتریان فراهم میکند. خردهفروشی مدرن شامل ادغام انواع کانالهای فروش میشود، از جمله فروشگاههای فیزیکی، تجارت الکترونیکی، موبایل، شبکههای اجتماعی و تجربیات آنلاین.
تکامل خردهفروشی در طول زمان به شکل زیر است:
- قالب سنتی: در گذشته، خردهفروشی به صورت قالب سنتی انجام میشد، که اغلب شامل فروشگاههای فیزیکی بود. مشتریان به طور حضوری به فروشگاه میآمدند، کالاها را مشاهده و خرید میکردند. این روش با نیاز به حضور فیزیکی مشتری در فروشگاه همراه بود.
- تجارت الکترونیکی: با پیشرفت تکنولوژی، تجارت الکترونیکی به وجود آمد و مشتریان قادر به خرید و فروش آنلاین شدند. این تغییر به مشتریان اجازه داد تا به راحتی از خانهشان خرید کنند و انواع محصولات را از طریق وبسایتها و برنامههای موبایلی سفارش دهند.
- چندرسانهای و شبکههای اجتماعی: انتشار شبکههای اجتماعی و وسایل چندرسانهای باعث شد تا خردهفروشی به تجربهای چندرسانهای تبدیل شود. فروشگاهها میتوانند از تصاویر، ویدئوها و محتوای تعاملی برای جلب توجه مشتریان استفاده کنند و به تعامل نزدیکتر با آنها بپردازند.
- تجربیات آفلاین و آنلاین ترکیب شده: رویکردهای ادغامی نوظهور مانند خرید آنلاین و تحویل در منزل یا خرید آنلاین و تحویل در فروشگاه (Click and Collect) به مشتریان اجازه میدهد تا تجربههای آفلاین و آنلاین را با یکدیگر ترکیب کنند.
- فناوریهای نوظهور: تکنولوژیهایی مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و هوش مصنوعی (AI)، در حال به وجود آمدن هستند که میتوانند تجربه خرید را تا ابعاد جدیدی برده و تعامل مشتریان را افزایش دهند.
- تغییرات در ترجیحات مصرفکنندگان: ترجیحات مصرفکنندگان در طول زمان تغییر کردهاند. از جمله این تغییرات میتوان به تمایل به تجربههای شخصیسازی شده، راحتی در خرید، اهمیت از نظر اخلاقی و محیط زیست اشاره کرد که خردهفروشان را به تغییر و تطبیق با این ترجیحات وادار کرده است.
به طور خلاصه، تکامل خردهفروشی از قالب سنتی به خردهفروشی مدرن تحت تأثیر فناوری و تغییر در ترجیحات مصرفکنندگان به وقوع پیوسته است. این تکامل باعث بهبود تجربه خرید مشتریان، افزایش دسترسی به محصولات و خدمات و ایجاد رویکردهای نوآورانه در ارتباط با مشتریان شده است.
- تحول دیجیتال:
ظهور تجارت الکترونیکی و پیشرفت فناوریهای مرتبط با آن به طور قابل توجهی منظره صنعت خردهفروشی را تغییر داده است. این تغییرات در زیر توضیح داده شدهاند:
- دسترسی آسان به بازار جهانی: تجارت الکترونیکی به خردهفروشان اجازه میدهد تا به طور آنلاین به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشند. به این معنا که یک فروشنده میتواند به مشتریان در سراسر جهان، کالاها و خدمات خود را عرضه کند، که این امکان قبلاً در فروشگاههای فیزیکی وجود نداشت.
- راحتی و تسهیل در خرید: تجارت الکترونیکی به مشتریان اجازه میدهد تا به راحتی از خانه یا محیطی که انتخاب کردهاند، خرید کنند. این امکان به جلوگیری از اتلاف زمان و هزینههای مرتبط با حضور در فروشگاههای حضوری کمک میکند.
- تنوع و گستره محصولات: تجارت الکترونیکی به خردهفروشان امکان میدهد تا محصولات گوناگون و از منابع مختلف را به مشتریان عرضه کنند. درنتیجه باعث افزایش تنوع و گستره انتخابهای مشتریان میشود.
- اندازهگیری دقیق تجربه مشتری: فناوری در تجارت الکترونیکی به خردهفروشان اجازه میدهد تا تجربه مشتریان را به دقت اندازهگیری کنند. اطلاعات مرتبط با رفتار مشتریان، ترجیحات آنها و تاریخچه خریدهایشان قابل دسترسی است، و این اطلاعات میتواند در بهبود استراتژیهای فروش و بازاریابی مؤثر باشد.
- تجربههای شخصیسازیشده: با تجارت الکترونیکی، خردهفروشان میتوانند با تحلیل دادههای مشتری، تجربههای شخصیسازیشده را فراهم کنند. این امر به مشتریان احساس میدهد که خرید آنها شناخته و ارزش یافته میشود.
- کاهش هزینهها: تجارت الکترونیکی به طور کلی هزینههای عملیاتی را کاهش میدهد. عدم نیاز به فضای فیزیکی برای فروشگاه و پرسنل حاضر در آن، هزینههای راهاندازی و بهرهوری را بهبود میبخشد.
- انعطافپذیری بیشتر در ساختار تجارت: تجارت الکترونیکی به فروشندگان اجازه میدهد تا به سادگی کالاها و خدمات خود را به روزرسانی کرده و به نیازها و ترجیحات جدید مشتریان پاسخ دهند.
به طور کلی، ظهور تجارت الکترونیکی و پیشرفت فناوریهای مرتبط با آن منجر به تغییرات ژرف در نحوه عملکرد و تعامل فروشندگان و مشتریان در صنعت خردهفروشی شده است.
تأثیر خرید آنلاین، برنامههای تلفن همراه و رسانههای اجتماعی بر رفتار مصرفکننده و استراتژیهای خردهفروشی به شکل زیر است:
تأثیر خرید آنلاین
- رفتار مصرفکننده: خرید آنلاین باعث تغییر در الگوهای خرید مصرفکنندگان شده است. مصرفکنندگان میتوانند به طور آسان محصولات را مقایسه و از تجربههای دیگران استفاده کنند، که این امر، بهبود انتخاباتشان را تسریع میکند.
- استراتژیهای خردهفروشی: فروشندگان به منظور جلب مشتریان در فضای آنلاین باید استراتژیهای متنوعی اتخاذ کنند. تخفیفها، کوپنهای تخفیف و تبلیغات آنلاین از جمله راههایی هستند که مورد استفاده قرار میگیرند.
- شناسایی الگوهای خرید: تجارت آنلاین به فروشندگان امکان میدهد الگوهای خرید مشتریان را به دقت تحلیل کنند و بهبود استراتژیهای بازاریابی و تبلیغاتی خود را بهرهبرداری کنند.
تأثیر برنامههای تلفن همراه
- رفتار مصرفکننده: برنامههای تلفن همراه به مصرفکنندگان امکان میدهند تا در هر زمان و مکانی خرید کنند. این منجر به افزایش ترجیح مصرفکنندگان به خریدهای لحظهای از طریق تلفن همراه میشود.
- استراتژیهای خردهفروشی: فروشندگان با توسعه برنامههای تلفن همراه میتوانند تجربه خرید را برای مشتریان بهبود بخشند. ایجاد برنامههای وفاداری، ارسال اطلاعیههای ویژه و ارائه تخفیفهای ویژه به مشتریان از جمله راههایی است که مورد استفاده قرار میگیرد.
- ارتباط نزدیکتر با مشتری: برنامههای تلفن همراه امکان برقراری ارتباط نزدیکتر با مشتریان را فراهم میکنند. از طریق اطلاعیهها، پیامهای مستقیم و پشتیبانی آنلاین، مشتریان به راحتی میتوانند با فروشندگان در ارتباط باشند.
تأثیر رسانههای اجتماعی
- رفتار مصرفکننده: رسانههای اجتماعی تأثیر بزرگی بر رفتار مصرفکننده دارند. مشتریان اغلب نظرات و تجربیات دیگران در رسانههای اجتماعی را در انتخاب خود مورد توجه قرار میدهند.
- استراتژیهای خردهفروشی: فروشندگان میتوانند با فعالیت در رسانههای اجتماعی، تعامل نزدیکتر با مشتریان را ایجاد کنند. ارائه محتوای مفید، مسابقات آنلاین و تخفیفهای ویژه از جمله راههایی هستند که مورد توجه قرار میگیرند.
- انتقال سریع اطلاعات: رسانههای اجتماعی به فروشندگان امکان انتقال سریع اطلاعات و اعلانهای تخفیف را میدهند که به ترغیب مصرفکنندگان برای خریدهای بیشتر کمک میکند.
به طور کلی، خرید آنلاین، برنامههای تلفن همراه و رسانههای اجتماعی تأثیرات عمدهای بر رفتار مصرفکننده داشته و استراتژیهای خردهفروشی را تغییر دادهاند، از جمله افزایش تمرکز بر تجربه مشتری، توسعه راهکارهای تبلیغاتی نوآورانه و توسعه در راستای ارتباط فعالتر با مشتریان.
- تغییر ترجیحات مصرفکنندگان (CP):
خردهفروشان با تطابق ترجیحات مصرفکنندگان (Consumer Preferences) تغییرات مهمی در استراتژیها و رویکردهای خود ایجاد کردهاند. این تغییرات عمدتاً به دلیل تغییر در ترجیحات مصرفکنندگان، پیشرفت فناوری و رشد رقابتی در بازارها اتفاق افتادهاند. در زیر به برخی از تغییرات کلیدی در استراتژیها و رویکردهای خردهفروشان به منظور تطابق با ترجیحات مصرفکنندگان پرداختهام:
- شخصیسازی و تجربه مشتری:
– خردهفروشان اکنون تمرکز بیشتری بر تجربه مشتری دارند. این موضوع شامل ارائه تخفیفها، پیشنهادات مخصوص به مشتری، محتوای مخصوص و مشاوره تخصصی میشود.
– با تحلیل دقیق دادهها و رفتارهای مشتریان، خردهفروشان توانایی دارند تجربههای شخصیسازیشده را ایجاد کرده و به ترجیحات دقیق هر مشتری پاسخ دهند. تحلیلهایی مبتنی بر استاندارهای RFM، LRFM و …
- فرآیند خرید آسان:
– خردهفروشان به ارتقاء راحتی خرید اهمیت زیادی میدهند. این امر شامل بهبود و سرعت فرآیند خرید آنلاین، امکان خرید از طریق تلفن همراه، و راههای سادهتر میباشد.
– به کمک پرداختهای آنلاین، کارتهای مجازی و امکان تحویل سریع، خردهفروشان تجربه خرید را برای مشتریان ارتقا میدهند.
- تاکید بر پایداری و اخلاقیات:
– با افزایش آگاهی مصرفکنندگان درباره مسائل محیط زیست و اجتماعی، خردهفروشان تاکید بیشتری بر محصولات پایدار و عادلانه دارند.
– ایجاد محصولات با بستهبندی دوستدار محیط زیست، حمایت از اصول اخلاقیات کاری و مشارکت در کمک به جوامع محلی نمونههایی از این تغییرات هستند.
- استفاده از رسانههای اجتماعی:
– خردهفروشان از رسانههای اجتماعی برای ارتباط مستقیم با مشتریان و ارسال پیامهای تبلیغاتی استفاده میکنند.
– با ایجاد محتوای جذاب و تعامل با مشتریان در پلتفرمهای اجتماعی، خردهفروشان به تبلیغات اثربخشتر دست مییابند.
- توسعه تجربه چندرسانهای:
– تجربه چندرسانهای از جمله ویدئوها، تصاویر تعاملی و محتواهای تجربی به مشتریان ارائه میشود.
– خردهفروشان میتوانند با استفاده از ویدئوهای توضیحی، آموزشها و تجربههای مجازی محصولات خود را به مشتریان نشان دهند.
- استفاده از تکنولوژیهای نوظهور:
– فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی به خردهفروشان اجازه میدهند تا تجربه خرید را بهبود بخشند.
– مثلاً، امکان استفاده از AR برای تجسم محصول در محیط واقعی یا استفاده از AI برای توصیه به مشتریان به محصولات متناسب با ترجیحاتشان از جمله این تغییرات هستند.
در کل، خردهفروشان با توجه به تغییرات در ترجیحات مصرفکنندگان، پیشرفت فناوری و افزایش رقابت در بازارها، تغییرات عمدهای در رویکردها و استراتژیهای خود ایجاد کردهاند تا تجربه بهتری برای مشتریان فراهم کنند و بازاریابی و فروش خود را بهبود بخشند.
- چالشهایی که صنعت خردهفروشی با آن روبهروست:
چالشهایی مانند افزایش رقابت در صنعت خردهفروشی از رقبای سنتی و تازه واردان دیجیتالی به طور همزمان به صورتی که در گذشته نداشتیم، بر جریانها و روندهای این صنعت تأثیر گذاشته است. این چالشها عمدتا در زیر تبیین شدهاند:
- افزایش رقابت از سوی رقبای سنتی:
– رقبای سنتی نیز به دنبال افزایش بهبودها و نوآوریها در استراتژیهای خردهفروشی خود هستند تا جلب و نگهداشت مشتریان خود را افزایش دهند.
– این رقبای سنتی با بهرهگیری از فناوریهای نوین و اصول مدرن مدیریت، تلاش میکنند تا بازار را به سوی خود جذب کنند و در مقابل رقبای دیجیتالی رقابت کنند.
- ورود و رشد تازه واردان دیجیتالی:
– شرکتکنندگان جدیدی که از فضای دیجیتال به خردهفروشی وارد میشوند، به دلیل کمترین هزینههای راهاندازی و توانایی دسترسی به بازارها به طور سریع، به چالشهای جدیدی برای رقبا تبدیل شدهاند.
– این شرکتکنندگان معمولاً با استفاده از تکنولوژیهای نوظهور و تجربههای مشتری متفاوت، برنامههای نوینی را عرضه میکنند و از جذب مشتریان خود بهره میبرند.
- تغییر در مدل کسب و کار:
– ورود و رشد شرکتکنندگان دیجیتالی به خردهفروشی باعث تغییر در مدلهای کسب و کار سنتی شده است. به دلیل کمترین هزینهها و امکان دسترسی به بازارها، بسیاری از آنها به صورت آنلاین و با رویکردهای مختلف از فروش و ارائه خدمات عمل میکنند.
- افزایش چالشهای مالی:
– افزایش رقابت و ورود شرکتکنندگان جدید به بازار ممکن است باعث افزایش هزینهها و کاهش میزان سودآوری برای خردهفروشان شود.
– تلاش برای رقابت با رقبا و حفظ سهم بازار ممکن است به افزایش هزینههای تبلیغات، تحقیق و توسعه و همچنین بهبود تجربه مشتری منجر شود.
- نیاز به نوآوری و بهروزرسانی مداوم:
– با توجه به رقابت شدید، خردهفروشان نیازمند نوآوریهای مداوم در محصولات، خدمات و تجربه مشتری هستند تا توانایی رقابت با رقبای دیگر را داشته باشند.
– نیاز به بهروزرسانی مداوم باعث میشود خردهفروشان با تغییرات سریع بازار و ترجیحات مصرفکنندگان همگام شوند.
در نتیجه، این چالشها باعث تغییرات عمده در استراتژیها، مدلهای کسب و کار و نگرش خردهفروشان به بازار میشوند تا بتوانند با این تحولات مواجهه و از آن بهرهبرداری کنند.
نظریه “نمایشگاهگردی” یا “نمایشگاهپذیری” (Showrooming) به فرایندی اشاره دارد که در آن مصرفکنندگان به فروشگاههای فیزیکی مراجعه میکنند تا محصولات را از نزدیک مشاهده کنند، آنها را ارزیابی کنند و اطلاعات لازم را جمع آوری کنند، اما در نهایت خرید خود را از فروشگاههای آنلاین انجام میدهند. این پدیده به عنوان یکی از تأثیرات فناوری دیجیتال در رفتار خرید مصرفکنندگان مطرح میشود.
عواملی مانند قابلیت مقایسه آسانتر قیمتها در فروشگاههای آنلاین، ارائه اطلاعات کاملتر درباره محصولات، امکان مشاهده نظرات و تجربیات دیگر مصرفکنندگان در مورد محصولات، و همچنین تسهیلهایی مثل پرداخت آنلاین و تحویل به خانه باعث شده که مصرفکنندگان به فروشگاهها همانند یک نمایشگاه مراجعه کنند اما خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند.
این پدیده چالشهایی برای فروشگاههای فیزیکی ایجاد کرده است، به ویژه زمانی که مصرفکنندگان اطلاعات لازم را از نمایشگاههای فیزیکی جمع آوری کرده و سپس به فروشگاههای آنلاین بروند تا محصولات را با قیمتهای بهتر تهیه کنند. که این موضوع میتواند به کاهش فروش در فروشگاههای فیزیکی منجر شود.
برای مقابله با این چالش، برخی فروشگاهها راهکارهای مختلفی را اتخاذ کردهاند. این راهکارها شامل ارائه تخفیفهای ویژه در فروشگاههای فیزیکی، ایجاد تجربههای خرید جذاب و متفاوت در فروشگاهها، بهبود خدمات مشتری و تسهیلات پرداخت در فروشگاههای فیزیکی به منظور جذب مشتریان و جلب توجه آنها به خرید در مکانهای فیزیکی میشود. که البته باید درنظر داشت که همگام با ایجاد جذابیت در فروشگاههای فیزیکی، طراحان سایتها و شبکههای دیجیتال نیز آرام ننشسته و دائما در حال بهینه سازی UI و UX آنها هستند و تجربیات جذابی را برای کاربران رقم میزنند.
در کل، نظریه نمایشگاهگردی نشان میدهد چگونه فرآیند خرید مصرفکنندگان به علت تأثیرات فناوری دیجیتال تغییر کرده است و چالشهایی که برای فروشگاههای فیزیکی ایجاد میشود.
چالشی دیگر
مدیریت کارآمد موجودی و بهینهسازی زنجیره تأمین اثرات مهمی بر تامین نیازهای مشتریان دارد. این دو عامل میتوانند بهبود عملکرد کلی فرآیند تامین، کاهش هزینهها، بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان را ایجاد کنند. در زیر تاثیرات این دو عامل بر تامین نیازهای مشتریان توضیح داده شده است:
- مدیریت کارآمد موجودی:
– کاهش اتلافات: مدیریت کارآمد موجودی باعث کاهش اتلافات مرتبط با نگهداری موجودی زیاد، مانند هزینههای انبارگردانی، انباشت موجودی غیرضروری و محصولات منقضی میشود.
– رفع کمترین موجودی: با بهبود نیازسنجی و پیشبینی دقیق تقاضا، موجودی به حداقل کاهش مییابد اما به میزانی که همچنان تامین موجودی برای تامین نیازهای مشتریان فراهم باشد.
– جلوگیری از کمبود موجودی: با دقت در پیشبینی تقاضا و تنظیم سیاستهای سفارشدهی، خطر کمبود موجودی در موقعیتهای پرتقاضا کاهش مییابد.
همه این موارد دارای استانداردهایی جهت اندازه گیری و محاسبه است که در صورت وجود سیستم های یکپارچه و اطلاعات دقیق می توان به صورت لحظهای از وضعیت آن باخبر شد که نرم افزار باران 360 این مدیریت را به بهترین شکل برای شما انجام خواهد داد.
- بهینهسازی زنجیره تأمین و لجستیک:
– کاهش زمان تحویل: بهینهسازی زنجیره تأمین باعث کاهش زمان تحویل محصولات به مشتریان میشود که میتواند به افزایش رضایت آنها از خدمات شما منجر شود.
– کاهش هزینههای حمل و نقل: با بهینهسازی مسیرهای حمل و نقل و مدیریت بهتر لجستیک، هزینههای حمل و نقل کاهش مییابد که میتواند به کاهش قیمت نهایی محصولات و خدمات منجر شود.
– تقویت همکاری با تأمینکنندگان: بهینهسازی زنجیره تأمین میتواند باعث ایجاد روابط بهتر و همکاری فعالتر با تأمینکنندگان شود، که بهبود توانایی تامین مواد و خدمات مورد نیاز برای تامین نیازهای مشتریان را در پی دارد.
- بهبود کیفیت خدمات:
– تحویل به موقع: با مدیریت موجودی و بهینهسازی زنجیره تأمین، تحویل به موقع محصولات به مشتریان تضمین میشود که اهمیت بالایی برای آنها دارد.
– جلوگیری از مشکلات نامطلوب: بهبود تدابیر کنترل کیفیت در زنجیره تأمین میتواند از وقوع مشکلات نامطلوب مانند کیفیت پایین محصولات جلوگیری کند
- تأثیر ویروس کووید-19:
ویروس کووید-۱۹ (کرونا) تأثیرات بسیاری بر روندهای اقتصادی و اجتماعی جهان داشته است، از جمله در بخش خردهفروشی. این ویروس با ایجاد شرایط جدید و تغییر در ترجیحات مصرفکنندگان، فرآیند تبدیل دیجیتالی در بخش خردهفروشی را تسریع کرده است.
در زیر به برخی از پیامدهای بلندمدت ویروس کووید-۱۹ بر رفتارهای مصرفکننده و بازیابی صنعت خردهفروش اشاره شده است:
- تغییر در ترجیحات مصرفکنندگان:
– مصرفکنندگان به دلیل تجربههای خرید آنلاین بیشتر و تجربههای جدید، ممکن است ترجیحات خرید خود را به سمت خرید آنلاین تغییر دهند. این تغییر ممکن است بر رفتارهای مصرفی در آینده تأثیر بگذارد.
- تسریع فرآیند دیجیتالیشدن:
– بیشتر فروشگاهها و شرکتهای خردهفروش در زمان انتشار ویروس مجبور شدند تا به تسریع فرآیند دیجیتالیشدن و بهبود تجربه آنلاین خرید خود بپردازند. این فرآیند احتمالاً به عنوان یک روند بلندمدت ادامه خواهد داشت.
- تأثیر بر رفتارهای خرید معمولی:
– افراد ممکن است به علت تجربههای منفی از خریدهای آنلاین یا محدودیتهای مالی کمتر به فروشگاههای فیزیکی مراجعه کنند. این ممکن است منجر به تغییر در حجم خریدها، نوع محصولات خریداری شده و ترجیحات مشتریان شود.
- تغییر در رفتارهای مرتبط با بهداشت و بهرهبرداری:
– رفتارهای بهداشتی مصرفکنندگان، مانند استفاده از ماسک، فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از محلهای ضدعفونی، ممکن است بلندمدت به عنوان عادات جدید در خریدها و استفاده از فضاهای عمومی باقی بماند.
- تغییر در مدل کسب و کار خردهفروشی:
– برخی از فروشگاهها ممکن است نیازمند تغییر در مدل کسب و کار شوند، به عنوان مثال توجه بیشتر به خدمات آنلاین و تحویل محصولات به منزل مشتریان.
- رونق بیشتر در تکنولوژیهای خردهفروشی:
– تکنولوژیهایی مانند خرید از طریق برنامههای موبایل، پرداخت بدون تماس و همچنین استفاده از هوش مصنوعی و واقعیت افزوده در تجربه خرید ممکن است در آینده بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.
- تغییر در نگرش به تجربه خرید:
– تجربه خرید مصرفکنندگان در آینده ممکن است بیشتر به صورت ترکیبی از تجربههای آنلاین و فیزیکی تغییر کند. مصرفکنندگان ممکن است به دنبال تجربههایی باشند که هم تأثیرات دیجیتال و هم تعامل انسانی را در بر دارد.
به طور کلی، ویروس کووید-۱۹ باعث ایجاد تغییرات عمدهای در رفتارهای مصرفکنندگان و بازیابی صنعت خردهفروش شده است که ممکن است تا مدتهای طولانی به روندها و عادات مصرفی افراد تأثیر بگذارد.
- ترندها و فرصتهای آینده (تحول دیجیتال):
تکنولوژیهای نوظهور مانند هوش مصنوعی (AI)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) در شکلدهی به آینده صنعت خردهفروش نقش مهمی ایفا میکنند. این تکنولوژیها با ایجاد تجربههای متفاوت و بهبود کارایی فرآیندها، تحولات بزرگی در خردهفروشی به وجود آوردهاند. در زیر به برخی از تأثیرات این تکنولوژیها در آینده صنعت خردهفروش اشاره میشود:
- هوش مصنوعی (AI):
– تجربه مشتری بهبود مییابد: هوش مصنوعی به فروشگاهها کمک میکند تا تجربه مشتری را با استفاده از تجزیه و تحلیل دادهها بهبود دهند. مشتریان میتوانند تجربههای شخصیتر و مطابق با ترجیحات خود را دریافت کنند.
– پیشبینی تقاضا: هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل دادهها و الگوریتمهای پیشبینی تقاضا، به فروشگاهها کمک میکند تا موجودی محصولات را بهبود دهند و بر اساس تقاضای واقعی عمل کنند.
- واقعیت افزوده (AR):
– تجربه خرید تعاملیتر میشود: با استفاده از واقعیت افزوده، مشتریان میتوانند محصولات را در محیط واقعی خود تجربه کنند و اطلاعات بیشتری را در مورد آنها بدست آورند. به عنوان مثال، میتوانند لباسی را به صورت مجازی امتحان کنند.
– تعامل با محصولات پیشرفتهتر میشود: AR به فروشندگان اجازه میدهد تا اطلاعات بیشتری را در مورد محصولات به مشتریان ارائه دهند. این تعامل میتواند به افزایش قدرت متقاعدسازی و تفاوتسازی محصول منجر شود.
- واقعیت مجازی (VR):
– تجربه خرید امروزیتر میشود: واقعیت مجازی به مشتریان این امکان را میدهد که به دنیای مجازی وارد شده و تجربههای منحصر به فردی از محصولات و خدمات داشته باشند.
– آموزش و آگاهی بخشی به مشتریان: فروشگاهها میتوانند با استفاده از واقعیت مجازی به مشتریان آموزشهای مربوط به محصولات یا استفاده از آنها را ارائه دهند.
- تحول در تجربه فیزیکی-آنلاین:
– با ترکیب هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، تجربه خرید مشتریان در فضای فیزیکی و آنلاین به شکلی جذابتر و یکپارچهتر تبدیل میشود.
- تعامل انسان-ماشین بهتر:
– از طریق هوش مصنوعی و تکنولوژیهای تعاملی، مشتریان میتوانند بهتر با برندها و فروشگاهها تعامل داشته باشند، سوالات خود را مطرح کنند و پاسخهای سریعتری دریافت کنند.
به طور کلی، تکنولوژیهای نوظهور مانند هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی به صنعت خردهفروشی امکان ارتقاء تجربه مشتری، بهبود عملکرد فرآیندها و ایجاد تغییرات نوآورانه را میدهند که به طور بلندمدت میتواند به رشد و توسعه این صنعت کمک کند.
در پایان بهتر است برای شفافتر شدن تفاوت واقعیت افزوده و واقعیت مجازی توضیحی ارائه گردد:
واقعیت افزوده (Augmented Reality) یا AR)) و واقعیت مجازی (Virtual Reality) یا VR)) دو تکنولوژی مختلف هستند که در زمینه تجربه کاربری واقعیت ترکیبی با دنیای مجازی فعالیت میکنند. این دو تکنولوژی در اصطلاحات و مفاهیم خاص خودشان تفاوتهای مهمی دارند:
- واقعیت افزوده (AR):
در AR، دنیای واقعی با المانهای مجازی ترکیب میشود. این تکنولوژی از وسایل مختلفی مثل تلفنهای هوشمند، عینکهای AR و دستگاههای تعبیه شده در دستگاههای دیگر استفاده میکند. در واقعیت افزوده، المانهای مجازی مانند تصاویر، ویدئوها یا اطلاعات اضافی به دنیای واقعی اضافه میشوند. مثالهایی از این تکنولوژی شامل بازیهای پوکمون گو، فیلترهای اینستاگرام و همچنین اطلاعات تعاملی در محیطهای کاری و آموزشی هستند.
- واقعیت مجازی (VR):
در VR، کاربر به یک دنیای کاملاً مجازی وارد میشود که از واقعیت فیزیکی جدا شده است. این تکنولوژی از عینکهای VR یا هدستهای واقعیت مجازی برای ایجاد تجربهای تعاملی و محیطی به کار میرود. کاربران میتوانند در این دنیای مجازی به طور کامل تعامل کنند و تجربههای مختلفی مثل بازیها، شبیهسازیها، ترکیبهای هنری و آموزشهای تعاملی داشته باشند.
به طور خلاصه:
– واقعیت افزوده ترکیب المانهای مجازی با دنیای واقعی است.
– واقعیت مجازی ایجاد دنیای مجازی کاملاً جدا از دنیای واقعی که کاربران در آن تجربهای تعاملی دارند، تعریف میگردد.
استفاده از تکنولوژیهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی میتواند تجربه خرید را برای مشتریان بهبود بخشد و آنها را در فرآیند خرید به عنوان یک تجربه تعاملی و جذاب مشغول کند. در زیر تعدادی از راههایی که از این تکنولوژیها میتوان در تجربه خرید بهره برداری کرد، آورده شده است:
- پیشنمایش محصولات باAR: مشتریان میتوانند از طریق دستگاههای هوشمند خود یا عینکهای AR محصولات را در محیط واقعیشان مشاهده کنند. این امکان به آنها اجازه میدهد تا محصولات را در محیط واقعی تست کنند و بدون نیاز به حضور فیزیکی در فروشگاه، انتخابات خود را انجام دهند.
- فروشگاههای مجازی با VR: با استفاده از هدستهای VR، مشتریان میتوانند به فروشگاههای مجازی وارد شده و در آنجا به طور واقعیتنمایی به دور محصولات گردش کنند. این تجربه به آنها احساس حضور در فضاهای خرید را میدهد.
- استفاده از AR برای اطلاعات محصولات: با استفاده از دستگاههای AR، مشتریان میتوانند اطلاعات بیشتری از محصولات را با اسکن کد محصول یا تصویر آن دریافت کنند. اطلاعات فنی، مشخصات فیزیکی، راهنمای استفاده و نکات مرتبط با محصولات از طریق پنجرههای واقعیت افزوده به آنها نشان داده میشود.
- تجربه خرید چندبعدی در VR: با استفاده از هدستهای VR، مشتریان میتوانند به یک فضای مجازی منحصر به فرد وارد شده و در آن به خرید محصولات پرداخته و تجربهای تعاملی و سهبعدی داشته باشند.
استفاده از تکنولوژیهای واقعیت افزوده و مجازی در صنعت خرید و فروش در حال افزایش است و تاثیر مثبت آن بر تجربه مشتریان نیز قابل توجه است. این تکنولوژیها میتوانند به فروشگاهها کمک کنند تا تجربه خرید را متنوعتر، جذابتر و تعاملیتر سازند.