تهران شهر مراکز خرید میشود، باور ندارید؟ کافی است این بار در ترافیک کمی به دوروبرتان نگاه بیندازید کارگاه ساختمانی عظیمی را ببینید. به احتمال بسیار زیاد قرار است یک مرکز خرید شود. اما پیش از اینکه در هر خیابانی، یکی دو مرکز خرید بزرگ و کوچک، قارچ گونه سر برآسمان بساید، مردم برای همین مراکز خرید که ساخته شده اند هم سر و دست می‌شکنند. در مواردی حتی بسیار بیشتر از تصور!
یک میلیون و 151 هزار گردشگر فرهنگی
به گزارش سرویس شهری پایتخت، نوروز امسال، با افزایش 51 درصدی مسافرت ها به تهران، پای یک میلیون و 151 هزار گردشگر فرهنگی به پایتخت باز شد و آن طور که استاندار تهران گفته بود، این روند افزایشی از دو سال قبل شروع شده و در این سال ها رشدی 40 درصدی را برای ورود گردشگران به تهران رقم زده است. گردشگرانی که حالا تهران برای آن ها از یک پایتخت پر ترافیک و بی جاذبه، تبدیل به محل گشت و گذار شده است. جایی که می توان در آن به دیدار تاریخ رفت، مهمان طبیعت بود و در برج های امروزی اش قدم زد. تا یکی دو دهه قبل، تعداد قطب های تجاری- گردشگری تهران به ندرت به انگشتان یک دست می رسید. « مراکز خرید » پایتخت در مقابل مراکز خرید دبی، استانبول، یا حتی جزیره کیش حرف زیادی برای گفتن نداشتند. اما حالا تهران در هر گوشه اش صاحب مراکز خرید بزرگی است که میتواند ساعت ها شما را سرگرم کند و لذت ویترین گردی، خرید یا حتی استفاده کردن از امکانات تفریحی یک مرکز خرید مدرن ( از فضای بازی کودک گرفته تا سینما و فودکورت ) را به مشتریانش بدهد. یکی از تازه سـازترین مجتـمع های تجـاری تهـران امسـال رکـورد بازدیدهای نوروزی را از آن خود کرد. مجتمع تجاری کوروش، به عنوان یکی از معدود مراکز خریدی که آمار بازدیدهایش را منتشر کرده، اعلام کرد در نوروز امسال، نیم میلیون نفر از این مرکز بازدید کردند؛ به طور میانگین روزانه 40هزار نفر.
دو جاذبه مدرن، در برابر 9 جاذبه تاریخ
رقمی که مرکز خرید کوروش برای بازدیدکنندگان نوروزی اش اعلام کرده، با آمار بازدید کنندگان از برج میلاد برابری میکند. در پایان نوروز امسال روابط عمومی برج میلاد اعلام کرد که بیش از نیم میلیون نفر از معروفترین سازه مدرن پایتخت بازدید کرده اند و در برنامه های تفریحی و سرگرم کننده ای که در آن اجرا می شد، شرکت داشته اند. از سوی دیگر باید در نظر داشت مرکز خریدهایی همچون ارگ تجریش، پالادیوم، هروی، هایپراستار، دنیای نور، تیراژه (یک و دو) و سمرقند که خدماتی غیر از خرید مثل فود کورت، سینما و شهربازی هم ارائه می دهند، مشتری های فراوانی داشتند.
هرچند که آمار دقیقی از تعداد مراجعان این مکان ها منتشر نشده و یا مسئولان آن ها علاقه مند به ارائه نیستند. آمار بازدیدکنندگان فقط از دو سازه مدرن تفریحی (برج میلاد و مرکز خرید کوروش) در حالی به یک میلیون نفر می رسد که وضعیت بازدیدهای نوروزی از موزه های پایتخت چندان چنگی به دل نمی زند. در واقع کل بازدیدهای نوروزی از 9 موزه و بنای تاریخی تهران، کمی بیشتر از 800 هزار مورد بوده است که بیشترین آن در مجموعه سعدآباد و کمترین آن در موزه نقاشی پشت شیشه به ثبت رسیده است. در آمار تفکیکی که ستاد اجرایی خدمات سفرهای نوروزی منتشر کرده، سهم مجموعه فرهنگی سعدآباد 448هزار بازدید کننده بود که به گفته مدیر روابط عمومی این مجموعه، یک رکورد منحصر به فرد به حساب می آید.
پاساژها؛ نماد مدرنیته در ایران
دکتر عباس کاظمی، عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران، یکی از اولین کسانی است که در ایران پدیده
پاساژگردی را مطالعه کرده است. او در بخشی از تز دکترای خود و همچنین در کتاب “پرسه زنی و زندگی روزمره ایرانی” می نویسد: در دنیـای امروز پاسـاژها و مراکز خریــد به بخش جدایی ناپــذیر از هویت شهـری تبدیل شـده اند به گونه ای که چنین فضاهایی صرفا جنبه تجاری ندارند بلکه فضای فرهنگی و اجتماعی هم محسوب می شوند. تنها به دلیل وجود کافی شاپ و گیم نت و فست فودها نیست که پاساژها به مرکزی فراغتی و تفریحی تبدیل شده اند بلکه اساس نفس خرید در جامعه مدرن امری تفریحی شده است و ابعاد مختلفی از جمله چانه زدن، قدم زدن، صحبت کردن با دوستان و آشنا شدن با دوستانی جدید را شامل می شود. پاساژها و مراکز خرید مانند خیابان ها، فضای رویارویی با غریبه ها هستند. غریبه هایی که شخص با چشم های خود با آن ها تماس برقرار می کند و به لحاظ فیزیکی و بدنی با آن ها بسیار نزدیک است؛ بدون اینکه آن ها را مخاطب قرار دهد. در مراکز خرید فضای مشترک از در کنار هم بودن پدید میآید. جایی که امکان ارتباط متقابل اگر چه به ندرت رخ دهد اما وجود دارد. یعنی همان ویژگی های شهر در مراکز خرید نیز مشاهده میشود. البته این تفریح تنها مخصوص جوانان نیست. زنان و مردان میانسال و پیر هم ساعات زیادی از روز را چه داخل پاساژها و چه روی پله های ورودی مراکز خرید می گذرانند. بنابراین مراکز خرید، همانند سایر فضاهای مدرن، بخش جدایی ناپذیر زندگی شهری هستند. در ایران این مراکز نماد مدرنیته محسوب میشوند و فضاها و مراکز مدرن، بخش مهمی از قلمرو زندگی روزمره ً هستند: منطقا باید جماعت پاساژ رو را به دو دسته خریداران و مصرف کنندگان تقسیم کنیم. دسته اول، کسانی اند که برای خرید کالا به پاساژ میروند و دسته دوم، شامل افرادی میشوند که به دلایلی غیر از خرید، به پاساژ میروند. دسته اول، با استراتژی مراکز خرید همخوان هستند، اما دسته دوم، از مراکز خرید استفادهای
تاکتیکی میکنند. این شکل از مصرف در پاساژ، با پرسه زنی میتواند توضیح داده شود. پرسه زن، فردی است که از پاساژ، مصرف خاص خود را دارد. آنان خود را به رنگ خریدار استتار میکنند، اما به قول ِ حافظ، در خلوت خود «آن کار دیگر» میکنند. زنان بیشتر از مردان، خرید ویترینی میکنند؛ یعنی کالاهای پشت ویترین را میبینند و راجع به آن صحبت میکنند. قیمتها را میپرسند و گاهی لباسهای مورد علاقه شان را پرو میکنند و آن ها را میخرند. بنابراین پرسه‌زن لزوما به خرید نمی پردازد و از کسب اطلاعات راجع به قیمت اجناس، مدها و کالاهای جدید بیشتر لذت میبرد.
در بحث از مراکز خرید باید توجه داشت که با ظهور فروشگاه های بزرگ و مراکز خرید در ایران، زنان به نسبت گذشته، میتوانستند آزادانه هر زمان که اراده کنند به بهانه خرید از خانه خارج شوند؛ چنین حضوری در جامعه میتوانست بین کار مفید برای خانواده یعنی خرید، و فراغت یعنی گذران زمان برای فرد، در نوسان باشد. از اینرو مراکز خرید به عرصه‌ای برای کار زنان و هم به عرصه‌ای برای لذت آنان تبدیل شد. از سوی دیگر در مراکز خرید زنها کمتر احساس تنهایی در سیاحت و پرسه زنی در این مراکز میکنند. وجود همراه و قدم زدن در کنار زنان دیگر به معنای ایجاد نوعی حس جمعی مبتنی بر آشنایی و اشتراک است تا در آن زنان بتوانند تنهایی و اوقات فراغت خود را در جایی غیر از خانه پر کنند.
مراکز خرید که در تهران درحال ساخت هستند
گفته میشود شهرداری تهران مجوز ساخت بیش از صدمال و مگامال را در پایتخت داده است. مجوزهای متعددی که شهرداری برای ساخت مرکز خرید در مناطق مختلف شهر داده، نشان می دهد باید انتظار هجوم بیش از پیش گردشگران را داشت.
نوشته شده توسط