موجودی یک موضوع پر اهمیت برای خرده فروشان است که اغلب رسیدگی به آن یکی از بزرگترین هزینه‌ها است، در حالی که منبع اصلی درآمد کسب و کار است. به همین دلیل است که دانستن حاشیه سود ناخالص شما برای رشد کسب و کار خرده‌فروشی کلیدی است، اما روش هزینه‌یابی موجودی که حسابداران شما استفاده می‌کنند نیز همین‌طور است.
رعایت تعادل بین دارایی‌ها و هزینه‌ها ظرافتی است که میتواند برای نحوه ردیابی، درک و بهبود هزینه‌یابی موجودی در سیستم های مالی شما مفید باشد. آیا در حال حاضر از بهترین روش برای کسب و کار خود استفاده می کنید یا فرایند مالی شما باید دارای تغییرات اساسی باشد؟ در این مقاله، شما را از طریق روش‌هایی برای ارزش‌گذاری موجودی خود راهنمایی می‌کنیم.
بهای تمام شده موجودی چیست؟
بدست آوردن تصویری دقیق از موجودی کسب و کار شما میتواند یک چالش باشد، اما انجام این کار مهم است. شما باید بدانید که چه مقدار موجودی در کسب و کارتان در زمان های مختلف دارید، و همچنین اطلاعات محصول در مورد اینکه چه کالاهایی در حال فروش است و چه کالاهایی متوقف شده است. به طور مشابه، دانستن اینکه چه مقدار موجودی در هر روز، ماه و سال از طریق شمارش چرخه مکرر و سوابق مدیریت دقیق موجودی در حال فروخته شدن یا از دست رفتن است، مفید است. اگر مراقب نباشید، داشتن موجودی بیش از حد یا خیلی کم، می تواند به سود شما ضربه بزند.
اینجاست که بهای تمام شده موجودی (بهایابی موجودی) وارد می شود. بهای تمام شده موجودی به کسب و کار شما تصویر دقیقی از بزرگترین دارایی شما می دهد که برای تصمیم گیری های مالی آگاهانه بسیار مهم است.
بهای تمام شده کالای فروش رفته در مقایسه با بهای موجودی
بدیهی است که بهای تمام شده کالای فروش رفته (COGS) و بهای موجودی، معیارهای مهمی هستند و همپوشانی دارند، اما به دلایلی ویژگی های خاص خود را نیز دارند. COGS (Cost Of Good Sales) شما دقیقا همین است. بهای تمام شده کالای فروش رفته در هر مکان و کانال. ولی از نگاه حسابداری، موجودی شما یک دارایی است.
بهایابی موجودی نشان می‌دهد که آن دارایی چقدر برای کسب‌وکار شما ارزش دارد؛ تغییرات موجودی را دنبال می‌کند و از سویی بهای موجودی شما میتواند بیشتر از COGS شما باشد و اغلب هم هست، به دلیل یک اصل مهم همه موجودی‌ها به فروش نمی رسند.
نحوه انتخاب روش بها یابی موجودی
از آنجایی که هر کسب و کاری به طور متفاوتی موجودی را مدیریت می کند، روش های مختلفی برای اندازه گیری موجودی وجود دارد. برای اطمینان از اینکه کسب و کار شما از روش مناسب برای بهای تمام شده موجودی استفاده می کند، از خود بپرسید:
- در حال حاضر کجا تجارت می کنید؟ در آینده قصد دارید کجا تجارت کنید؟ برخی از روش‌ها، مانند last in first out، در خارج از ایالات متحده قابل استفاده نیستند.
- موجودی شما چقدر است؟ روش‌هایی مانند شناسایی ویژه با موجودی‌های بزرگ دشوار می‌شوند.
- آیا کالاهایی را می فروشید که تاریخ مصرف آنها تمام شدنی است، مانند دارو؟ شما می خواهید روشی را انتخاب کنید که ابتدا محصولاتی را که زودتر منقضی می شوند به فروش برساند. (FIFO)
- هر چند وقت یکبار بهای موجودی شما در نوسان است؟ اگر بهای موجودی به ندرت ثابت می شوند، روشی مانند میانگین موزون برای شما کار نخواهد کرد.
پیامدهای مالیاتی بهایابی موجودی
ارزش این را دارد که از حسابدار یا مشاور مالیاتی خود در مورد معنای هر روش برای تجارتتان و تعهدات مالیاتی آن بپرسید. به عنوان یک خرده‌فروش، می‌توانید بهای خرید موجودی را در طول سال پیگیری کنید. اما شما مجاز به کسر بهای موجودی در پایان سال نیستید. بهای تمام شده موجودی باید در ترازنامه پایانی شما به عنوان دارایی لحاظ شود و در سال بعد که موجودی شما فروخته می شود از آن کسر شود.
روش های متداول بهایابی موجودی های خرده فروشی
روش خرده فروشی با اندازه گیری بهای تمام شده موجودی نسبت به قیمت کالا، مانده موجودی نهایی را برای فروشگاه ها فراهم می کند. در اصل، تعیین می کند که چه مقدار هزینه را باید در این دوره در مقابل دوره بعدی شناسایی کند. روش خرده فروشی فرض می کند که تمام موجودی شما دارای یک نشانه گذاری ثابت است. بنابراین، ارزش کل چیزی را که برای فروش دارید، می گیرید، آن را با نشانه گذاری کاهش می دهد و از آن عدد به عنوان هزینه استفاده می کند.
مزایا و معایب روش خرده فروشی
مزیت این روش برای هزینه یابی موجودی این است که محاسبه آن بسیار آسان است و زمانی که ردیابی هزینه موجودی ضعیفی دارید میتواند کار کند. مشکل اصلی این است که معمولا خیلی دقیق نیست، به خصوص اگر قیمت‌هایی دارید که در زمان‌های مختلف سال در نوسان هستند. تیم یودر، تحلیلگر مالیاتی و حسابداری FitSmallBusiness می‌گوید که روش موجودی خرده‌فروشی در صورتی بهترین کار را انجام می‌دهد که نشانه‌گذاری استاندارد در خطوط تولید گسترده داشته باشید. تیم می‌گوید: «اگر نشانه‌گذاری‌های شما در بین محصولات بسیار متفاوت است، تخمین شما خیلی دقیق نخواهد بود.
فرمول روش موجودی خرده فروشی
در اینجا فرمول روش خرده فروشی، از AccountingCoach است:
همانطور که AccountingCoach در مثال بالا توضیح می دهد، هزینه کالاهای موجود 80000 دلار بر مقدار خرده فروشی (مبلغ فروش) کالاهای موجود (100000 دلار) تقسیم می شود. این منجر به نسبت هزینه به خرده فروشی (یا نسبت هزینه) 80٪ می شود. برای به دست آوردن موجودی نهایی تخمینی به قیمت تمام شده، موجودی نهایی تخمین زده شده در خرده فروشی (10000 دلار) را در نسبت هزینه 80 درصد ضرب می کنید تا به 8000 دلار برسید.
این زمانی است که شما هزینه خاصی را برای هر یک از کالاهای فروشگاه خود تعیین می کنید. ابیر می‌گوید این روش برای خرده‌فروشانی که اقلام مختلف زیادی دارند، به‌ویژه اگر از منابع مختلف خریداری شده باشند، منطقی‌تر است. یک مثال خوب میتواند یک دلال عتیقه باشد.
جوانب مثبت و منفی روش شناسایی ویژه
به گفته موسسه مالی (CFI)، مزایا و معایب روش شناسایی ویژه به اندازه کسب و کار خرده فروشی شما بستگی دارد. برای اینکه روش شناسایی ویژه متناسب با کسب و کار خرده فروشی شما باشد، باید بتوانید با اطمینان و دقت مکان، هزینه و مقدار فروش هر واحد نگهداری موجودی (SKU) را در موجودی خود شناسایی کنید. هر چه کسب و کار شما و موجودی آن بزرگتر باشد، سخت تر می شود.
CFI پیشنهاد می‌کند که شناسایی ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک مناسب‌تر است، زیرا میتواند صورت سود و زیان دقیق‌تری را همراه با اعداد قابل اعتماد در مورد درآمد و زیان و ضایعات عادی موجودی به آنها بدهد.
فرمول روش شناسایی وِیژه
در اینجا یک فرمول روش شناسایی ویژه ساده شده است که بر اساس مقادیر زیر است:
- (A) مقدار خرید = 3000
- (B) واحد فروخته شده = 1000
- (C) موجودی = 2000 (C = A – B)
- (D) قیمت = 5.00 دلار
- موجودی بسته = 10000 دلار (C x D)
- بهای تمام شده کالای فروخته شده = 5000 دلار (B x D)
ابیر می‌گوید: «فرض کنید کسی نقاشی‌های منحصربه‌فردی را می‌فروشد که از هنرمندان محلی می‌خرند و سپس می‌فروشند.
این شخص یک تابلو به ارزش 150 دلار در انبار دارد. سپس سه تابلو را به قیمت های 100، 200 و 350 دلار می‌خرد. بنابراین هزینه کل موجودی آنها مجموع تمام هزینه های فردی است (150 دلار + 100 دلار + 200 دلار + 350 دلار = 800 دلار).
“اگر آنها نقاشی 200 دلاری را بفروشند، بهای موجودی آنها 800 منهای 200 دلار = 600 دلار خواهد بود. هزینه هر مورد به طور جداگانه پیگیری می شود.
روش First In, First Out (FIFO)
وقتی کسب و کار شما دارای تعداد زیادی اقلام تقریباً یکسان است، شناسایی خاص ممکن است ارزش تلاش را نداشته باشد First In, First Out یا FIFO شاید بهتر باشد. FIFO فرض می‌کند که هرگونه فروش یک کالا از قدیمی‌ترین دسته‌ای است که در دسترس است و زمانی مرتبط است که قیمت‌هایی که آن را خریداری کرده‌اید در نوسان باشد.
ابیر می‌گوید: «این روش به شما نمایش بسیار دقیقی از موجودی شما می‌دهد، که اگر دسته‌هایی از همان کالا را با قیمت‌های متفاوت خریداری کنید، میتواند مفید باشد. این اغلب واقعیت را منعکس می کند زیرا واحدهای قدیمی تر یک واحد انبارداری (آن بارکد قابل اسکن) تمایل دارند قبل از واحدهای جدیدتر در شرایط ایده آل فروخته شوند.
نکته منفی این است که برای ردیابی بهایابی مختلف در یک واحد انبارداری برای دسته‌های مختلف خرید، تلاش بیشتری لازم است. به عنوان مثال، اگر یک پیراهن خاص را با یک کد محصول جهانی (UPC) که در سه دسته خریداری شده است بفروشید، ردیابی هزینه متفاوت برای هر دسته از یک هزینه برای کل UPC دشوارتر است.
فرمول روش FIFO
همانطور که Freshbooks توضیح می دهد، می توانید FIFO را با ضرب هزینه قدیمی ترین موجودی خود در مقدار موجودی فروخته شده محاسبه کنید.
ابیر می‌گوید: «بیایید فرض کنیم کسی کت‌های چرمی می‌فروشد. آنها 10 عدد را به قیمت 100 دلار می خرند و بعداً 10 عدد دیگر را به قیمت 90 دلار می خرند. ارزش کل موجودی (100*10 دلار) + (90*10 دلار) = 1900 دلار خواهد بود. حتی اگر همه کتها یکسان باشند و روی یک قفسه قرار داشته باشند، اگر سه کت بفروشند، هزینه کالای فروخته شده (COGS) را با کسر آن از دسته قدیمی‌تر خریداری شده به قیمت 100 دلار برای هر کدام محاسبه می‌کنند – صرف نظر از اینکه کدام دسته فروخته شده.
او می افزاید: «بنابراین هزینه موجودی نهایی آنها 1900 دلار منهای (3×100 دلار) = 1600 دلار خواهد بود. منطق در اینجا این است که هزینه موجودی دقیق تر، قیمت خرید جدیدتر است، زیرا احتمال خرید موجودی بیشتر در این قیمت بیشتر است.
روش Last In, First Out (LIFO)
LIFO، همانطور که از نام آن پیداست، اساسا برعکس FIFO است. آخرین اقلام خریداری شده را مانند اولین موارد فروخته شده در نظر می گیرد. در اینجا چیزی است که ابیر در مورد این روش می گوید.
LIFO زمانی است که بهای خاصی را به اقلام یا دسته‌ای از اقلام بر اساس بهای واقعی آنها نسبت می‌دهید و با فروش اقلام با حذف آخرین اقلام اضافه شده ابتدا از موجودی، هزینه خود را کاهش می‌دهید. این روش تنها زمانی معنا پیدا می کند که واقعیت را منعکس کند، جایی که جدیدترین اقلام در ابتدا فروخته می شوند و اقلام قدیمی می توانند برای مدت طولانی در آنجا بمانند. او توضیح می دهد که این روش رایج نیست، زیرا این روش به ندرت در خرده فروشی اتفاق می افتد.
LIFO قطعا برای هر خرده فروشی مناسب نیست. در واقع، آن را فقط می توان در ایالات متحده تحت اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری (GAAP) استفاده کرد. در جاهای دیگر، این روش توسط استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) مجاز نیست. این می تواند بار اضافی در مورد نگهداری سوابق ایجاد کند. برای بسیاری از مشاغل، سیستمی است که برای توجیه استفاده از آن بسیار پیچیده است.
گفته می شود، یکی از مزایای اصلی مالیات است. از آنجایی که LIFO منجر به افزایش بهای تمام شده کالاهای فروش رفته (COGS) می شود، این روش ممکن است به مهار بدهی های مالیاتی کمک کند. با این حال، همیشه مهم است که تأثیرات دقیق LIFO را با حسابدار یا مشاور مالیاتی خود بررسی کنید.
فرمول روش LIFO
Investopedia مثال مفید LIFO زیر را دارد، یک فروشگاه مبلمان که 200 صندلی را به قیمت 10 دلار در هر واحد خریداری می کند. ماه آینده این فروشگاه 300 صندلی دیگر را به قیمت 20 دلار خریداری می کند و در پایان دوره حسابداری آنها، مجموعا 100 صندلی را فروخته است.
بهای تمام شده کالا = 100 صندلی فروخته شده x 20 دلار 2000 = دلار
موجودی باقیمانده = (200 صندلی x 10 دلار) + (200 صندلی x 20 دلار) = 6000 دلار
روش میانگین وزنی
اگر قیمت محصولاتی که کسب‌وکار شما می‌خرد به سختی تغییر می‌کند، حسابدار شما میتواند از روش ساده‌تری به نام بهایابی میانگین وزنی استفاده کند.
با روش میانگین وزنی، شما از یک مجموعه بها برای همه واحدهای یک واحد نگهداری موجودی خاص استفاده می کنید. هر خریدی به مجموعه بها اضافه می شود و مجموعه بها بر تمام واحدهایی که در دست دارید تقسیم می شود.
ابیر می‌گوید: «مزایای آن این است که ردیابی آن بسیار آسان‌تر از هزینه‌یابی خاص است، زیرا نیازی نیست دقیقاً بدانید که واحد فروخته‌شده بخشی از کدام دسته است، که به‌ویژه وقتی تعداد واحدهای مشابه دارید مفید است. همچنین ممکن است روش بهایابی دقیق‌تری نسبت به روش خرده‌فروشی به شما ارائه دهد، که تخفیف‌ها یا حاشیه‌های متفاوت را در SKUها جبران نمی‌کند.
نکته منفی چیست؟ ابیر می‌گوید: این روش میتواند دقت کمتری نسبت به شناسایی ویژه داشته باشد، زیرا شما تمام خریدهای خود را با هم ترکیب می‌کنید. اما این تنها زمانی یک مشکل واقعی است که هر بار که خرید می‌کنید یک واحد موجودی خاص را با قیمت‌های بسیار متفاوت خریداری کنید، که اغلب اینطور نیست.
فرمول روش میانگین وزنی
برای این روش هزینه موجودی شما در پایان یک دوره به صورت زیر محاسبه می شود:
بهای واحد شما صرفا کل بهای یک محصول معین است، تقسیم بر تعداد کل واحدهایی که دارید.
بیایید دوباره یک مثال از ابیر بشنویم.
او می‌گوید: اگر از این روش برای نمونه ژاکت چرمی خود از قسمت بالا (بخش FIFO) استفاده کنیم، پس از خرید هر دو دسته کت، کل هزینه موجودی شما همچنان 1900 دلار خواهد بود.
تفاوت این است که به جای داشتن 10 کت به ارزش هر کدام 100 دلار و 10 کت به ارزش هر کدام 90 دلار، شما 20 کت به ارزش هر کدام 95 دلار (1900 دلار / 20 دلار) خواهید داشت. و بنابراین اگر سه ژاکت بفروشید، به ارزش 300 دلار نمی فروشید، 95 دلار * 3 = 285 دلار می فروشید. بنابراین موجودی نهایی شما 1900 تا 285 دلار = 1615 دلار خواهد بود.
روش های هزینه یابی موجودی در Niche
اینها روش های بسیار کمیاب تری برای ردیابی هزینه های موجودی هستند:
بالاترین ورودی، اولین خروجی یا Highest In, First Out (HIFO)
در Highest In, First Out (HIFO)، بالاترین قیمت تمام شده موجودی، اولین موجودی است که از انبار خارج می شود. اگرچه روشی برای بهایابی موجودی که شرکت ها از آن به عنوان روش اصلی استفاده نمی کنند، می تواند به شرکت کمک کند تا درآمد مشمول مالیات یا ارزش دارایی خود را برای مدت محدودی کاهش دهد
HIFO بسیار نادر است و توسط GAAP یا IFRS شناسایی نشده است. به این ترتیب، در صورت استفاده از این روش، کسب و کار شما ممکن است مورد بررسی قرار گیرد.
کمترین ورودی، اولین خروجی Lowest In, First Out (LIFO)
Lowest In, First Out (LIFO) مخالف HIFO است. فرض بر این است که موجودی با کمترین هزینه ابتدا فروخته می شود.
LIFO یک روش بهای تمام شده موجودی رسمی شناخته شده در سطح بین المللی نیست زیرا می تواند منجر به ارزش گذاری موجودی بالاتر از حد معمول شود – و بنابراین به شدت مورد بررسی قرار می گیرد. با این حال، این یک روش پذیرفته شده در ایالات متحده تحت GAAP است.
First Expired, First Out
(FEFO)، موجودی که زودتر منقضی می شود ابتدا فروخته می شود. این یک روش مهم برای مشاغلی است که به دنبال جلوگیری از هدر رفتن هستند، مانند فروشگاه های مواد غذایی تازه یا داروخانه ها.
در حالی که FEFO برای پزشکی مهم است – و در واقع توسط دستورالعمل های اتحادیه اروپا توصیه می شود – برای خرده فروشان بدون انقضای موجودی استفاده کمی دارد و آن را به یک روش حسابداری خاص تبدیل می کند.
حسابداری خرده فروشی: مدیریت موجودی کلید است!
مهم نیست که چقدر روش بهایابی موجودی کسب‌وکارتان را بررسی کرده‌اید و مهم نیست حسابداران شما چقدر متخصص باشند، اگر مدیریت موجودی شما به هم ریخته باشد، در ردیابی دقیق بهای موجودی کالا با مشکل مواجه خواهید شد.
نرم افزار باران مدیریت موجودی فروشگاه های شما با حجم بسیار بالای کالا و فروش را ساده می کند. با تجهیز تیم‌های خود در فروشگاه‌هایتان به فناوری بصری که می‌توانند از آنها برای ردیابی، فروش، دریافت و مدیریت موجودی بدون خطا استفاده کنند، داده‌های سالم تری را برای تیم‌های تدارکات خود ارسال می‌کنید تا بر اساس آن عمل کنند.