مغازهها و کارگاههای کوچک و بزرگ در کنار هم قرار گرفتهاند و در طول قرنها زنجیرهای محکم از کار و کسب به نام “بازار یا اصناف” تشکیل دادهاند که با گذری در بازارهای خشت و گلی شهرهای کهنی همچون اصفهان، ری، تبریز، یزد و … این رشته استوار و تاریخی در اقتصاد، امور اجتماعی و فرهنگی نمایان است.
به گزارش خبرنگار ایسنا- منطقه اصفهان، حدود 18 درصد از تولید ناخالص ملی ایران سهم بخش اقتصاد خرد یا اصناف است که این امر نشانگر توان بالای همکاری بین این مجموعههای خرد است، اما از سوی دیگر بیانگر آن است که نقش حیاتی بازاریان اعم از کارگاههای تولیدی کوچک تا فروشگاههای بزرگ برای تداوم فعالیت بزرگترین بنگاههای صنعتی و تجاری قابل انکار نیست.
در این خصوص مهدی اصولی عضو هیات رییسه اتاق اصناف اصفهان با حضور در خبرگزاری ایسنا- منطقه اصفهان به گفتوگو درباره جایگاه بازاریان، توانمندیها و مشکلات آنان در سطح کشور و استان اصفهان پرداخت که در ادامه بخشهایی از آن آمده است.
حضوری موثر که نباید کم رنگ میشد
یک عضو هیات رییسه اتاق اصناف اصفهان درباره نقش تاریخی بازار در تحولات کشور، اظهار کرد: در 150سال اخیر اصناف کل کشور در تمام مسائل سیاسی و اجتماعی دخیل بودند که برای نمونه میتوان به حضور قوی در نهضت مشروطه، انقلاب اسلامی و دوران جنگ اشاره کرد، اما متاسفانه این امر در سالهای اخیر کمرنگ شده است.
اصولی افزود: کار اصلی اصناف در حیطه اقتصاد است و اگر دقت کنیم همه کارهای که به بخش خصوصی محول شده بهتر از بخش دولتی پیش رفته است، به عبارت بهتر مشکلات موجود را ناشی از این میدانیم که اقتصاد به صنوف واگذار نشده است.
وی با اشاره به سهم 17.8 اصناف در تولید ناخالص ملی کشور، تصریح کرد: این رقم سهم بالایی در اقتصاد کشور محسوب میشود و در شرایط فعلی یعنی دوران پساتحریم این واحدهای خرد هستند که میتوانند نقشی کلیدی داشته باشند و معضلاتی مانند رکود، بیکاری، تورم و… را مدیریت کنند.
خزانه دار اتاق اصناف اصفهان، اصناف را به چهار گروه تولیدی، خدماتی، توزیعی و خدمات فنی تقسیم کرد و ادامه داد: صنوف تولیدی و توزیعی میتوانند بیشترین نقش را در رشد اقتصادی کشور داشته باشند.
اصولی با انتقاد از کمرنگ بودن نقش بازار در تصمیمات کشوری، خاطرنشان کرد: بیش از 30 درصد جمعیت کشور متعلق به خانواده اصناف است، اما به اندازه این رقم سهمی برای آنها در مشارکتها دیده نشده و ریشه این امر در این است که پس از پیروزی انقلاب اتاق اصناف کشور به شورای اصناف تغییر نام داد.
اصناف تولیدی، رونق دهندگان به اقتصاد
این عضو هیات رییسه اتاق اصناف یادآور شد: در قانون نظام صنفی، شورا فقط بخشی مشورتی است و کار عملیاتی نمیتواند انجام دهد، البته از دو سال قبل اتاقهای اصناف با تغییر نام از مجامع امورصنفی احیا شد، هرچند هنوز نقشی عملی ندارند.
اصولی ادامه داد: قانون نظام صنفی در دو سال قبل اصلاح شد، اما با این حال خلاءهای زیادی دارند، برای نمونه کمیسونهای نظارت بر اصناف وجود دارد، اما این نهاد برای نظارت بر دو بخش معدن و صنعت وجود ندارد.
وی تاکید کرد: حمایت از اصناف تولیدی رشد اقتصادی را به دنبال دارد، اما در سالهای اخیر این قشر از بازار فقط با 30 درصد ظرفیت خود کار کردهاند. اگر در شرایط فعلی و به دنبال لغو تحریمها از واردات بی رویه، وامهای بانکی با بهرههای سنگین و اخذ مالیات کلان جلوگیری نشود، این معضلات صنوف تولیدی را به نابودی میکشاند.
بازاریان قانون مدار، زیر تیغ مالیات
خزانهدار اتاق اصناف اصفهان در انتقاد به سیاستهای مالیاتی کشور گفت: بر اساس علم اقتصاد وقتی با رکود، بیکاری و تحریم مواجه هستیم، دولت باید مالیات را کنترل و مدیریت کند، یعنی وقتی مالیات زیاد شود بر قیمت کالاها افزوده شده و به نوعی قدرت رقابت از بین میرود.
اصولی گفت: طبق قانون ارزش افزوده باید از مشتریان اخذ شود، اما دلیل اعتراض بازاریان از نحوه اخذ آن است، مثلا طلافروشان میگویند ارزش افزوده از اجرت دستمزد گرفته شده و نباید از خود جنس طلا که کالایی سرمایهای است، گرفته شود.
وی ادامه داد: متاسفانه ادارات دارایی، اظهار نامهها، حساب دفاتر و فاکتورهای واحدهای صنفی را قبول ندارند و علیالراس مالیات میگیرند که منجر به اعتراضهایی شده است.
این عضو هیات رییسه اتاق اصناف اصفهان با بیان اینکه سازمان امور مالیاتی باید به اصناف اعتماد کند، اضافه کرد: این سازمان معتقد است که بازاریان میزان درآمدهای خود را درست اعلام نمی کنند، اما مشکل اینجا است که با این استدلال صنوف قانونمند زیر تیغ قرار گرفتهاند و واسطهها و شرکتهای بزرگ فرارهای کلان مالیاتی میکنند.
اصولی با انتقاد از عدم اطلاع رسانی دستگاهها، گفت: برای نمونه سازمان امور مالیاتی درباره نحوه نصب دستگاههای پوز اطلاع رسانی نکرد، اما واحدهای صنفی که دستورالعمل معافیت مالیاتی داشتند و این سیستم را نصب نکرده بودند را مشمول جریمه کرد.
وی تصریح کرد: طبق قانون کسی که اظهار نامه مالیاتی دارد، مشمول معافیت میشود و هیچ نهادی حق لغو آن را ندارد که این موضوع نیز در هیاتهای حل اختلاف در حال بررسی است، البته امیدواریم با ابلاغ جدید قانون مالیالتی این موانع در سراسر کشور رفع شود.
بی اطلاعی 80 درصد کارفرمایان از قانون بیمه
خزانهدار اتاق اصناف درباره مشکل اصناف با بیمه اظهار کرد: مشکل این قشر به خصوص کارفرمایان با اداره کار و بیمه فقط ناشی از عدم اطلاع از قوانین است که در همین راستا سه سال قبل بخش آموزش را در اتاق پایهگذاری کردیم.
اصولی با بیان مثالی گفت: کارگری مدتی در یک واحد صنفی مشغول بکار میشود و کارفرما پس از تصفیه حساب از کارگر امضایی مبنی بر اینکه دیگر طلبی ندارد میگیرد، اما طبق قوانین باید حقوق دارای آنالیز، باشد یعنی عیدی، سنوات، حق بیمه و … در آن ذکر شود.
وی با تاکید بر اینکه 80 درصد از کافرمایان از این قانون بیاطلاع هستند، افزود: این امر تبدیل به معضل شده است، حتی گاهی کارفرما پول بیمه را به خود کارگر میدهد و نمیداند که این مبلغ اصلا مربوط به نیروی کار نیست، بلکه صاحب آن سازمان تامین اجتماعی است.
عضو هیات رییسه اتاق اصناف مرکز استان با بیان اینکه اگر این ارقام از طرف آن سازمان مطالبه شود، باید کارفرما سه برابر جریمه پرداخت کند، گفت: البته مسئولان سازمان تامین اجتماعی نیز باید در این زمینه بیشتر اطلاع رسانی میکردند.
اتاق اصناف شهرضا پیشرفته است
اصولی درباره جایگاه اصناف استان اصفهان در کشور اظهار کرد: متاسفانه حدود 25 سال سیستم سنتی بر این مجموعه حاکم بود و در سال 91 جایگاه اصناف اصفهان در 31 استان به رتبه 29 رسید.
وی فعالیت بروز و معدل کار را از شاخصهای اصلی این درجه بندی اعلام و خاطرنشان کرد: خوشبختانه در حال حاضر به جایگاه 10 استان برتر رسیدهایم و نباید فراموش کرد که بزرگترین استان تولیدی و نخستین پرداخت کننده مالیات در کشور هستیم.
خزانهدار اتاق اصناف، ادامه داد: در داخل استان نیز جایگاه اتاق اصناف شهرستان اصفهان برتر است، اما اتاقهای کاشان، خمینی شهر و نجف آباد و شهرضا نیز فعالند به طوری که اتاق اصناف شهرضا به حدی پیشرفت کرده که تمام اتحادیههای صنفی را در یک ساختمان متمرکز کرده است.
اصولی یادآور شد: این موفقیت خوبی برای شهرستان شهرضا است، چرا که در حال حاضر دفاتر اتحادیههای صنفی در خود شهر اصفهان دارای این نظم نیست و داخل خیابانهای مختلف پراکنده هستند.
وی تاکید کرد: طبق قانون ایجاد یک اتحادیه صنفی باید زمانی عملی شود که تعداد اعضای آن به “یک ده هزارم” جمعیت آن شهر برسد یعنی برای یک شهر دو میلیونی باید حدود 200واحد از همان صنف وجود داشته باشد.
وی از تشکیل اتاق اصناف شهرستان “بویین و میاندشت” در سال گذشته خبر داد و گفت: زمانی اتاق اصناف مستقل تشکیل میشود که تعداد اتحادیهها نیز به یک نساب برسند و البته در خصوص تشکیل اتاق مستقل اصناف در قهدریجان مسئولان اتاق اصناف شهرستان فلاورجان به همراه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان باید تصمیمگیری کنند.
نداشتن اتیکت و پراونه کسب عامل اصلی تخلفات صنفی است
اصولی درباره بحث بازرسی از اصناف، اظهار کرد: بطور کلی مدیریت بازرسی موظف است بازرس قوی را حفظ و بازرسان جدید را در خدمت بگیرد و البته بازرسان افتخاری نیز در این مجموعه میتوانند فعالیت کنند.
وی تصریح کرد: نحوه بازرسی از واحدهای صنفی به صورت روزانه و در محلهای ثابت مانند میدان ترهبار و خیابانها و نیز به صورت فصلی از اصناف خاص مثلا در عید و یا ماه رمضان و … انجام میشود.
این عضو هیات رییسه اتاق اصناف با بیان اینکه نداشتن پروانه کسب و عدم نصب اتیکت دو عامل اصلی تخلفات صنفی و شکایات مردمی است، خاطرنشان کرد: نصب نکردن اتیکت موجب گرانفروشی است، اما با وجود آن بازرس با دیدن نرخ روی آن و مقایسه با فاکتور خرید از قانونی بودن درصد نرخ فروش مطلع میشود.
اصولی تاکید کرد: طبق قانون به ازای هر 500 واحد صنفی یک بازرس نیاز است، اما تعداد بازرسان در اصفهان یک چهارم عدد ذکر شده، از سوی دیگر نیز بازرسی بازار به خود اتحادیههای صنفی واگذار شده است.
وی با انتقاد از اینکه بودجهای خاص برای این امر تامین نشده است، اظهار کرد: متاسفانه یک روز ابلاغ میشود که از پول دریافت پروانهها هزینه را تامین کنید و روز دیگر میگویند درصدی از جرایم را به این کار اختصاص دهید.
خزانه دار اتاق اصناف با بیان اینکه واحدهای صنفی اصفهان بیش از استاندار جهانی است، خاطر نشان کرد: به طور مثال به ازای هر واحد صنفی باید 20 مشتری باشد در حال حاضر در اصفهان برای هر پنج نفر یک مغازه وجود دارد که این امر گرانی اجناس را رقم زده است، چون باید درآمد خود را تامین کنند.
وی اظهار کرد: طبق قانون نظام صنفی نمیتوانیم تعداد و سقف صنفی مشخص کنیم چرا که وظیفه داریم پروانه بدهیم و در غیر این صورت شخص، شاکی میشود، اما معتقدیم که شهرداری با محدودیت در ساخت واحدهای تجاری میتواند به برای رفع این موضوع کمک کند.
مشکلات اصناف از ندانستن قانون است
مسوول مرکز آموزش اتاق اصناف مرکز اصفهان با بیان اینکه اتاق اصناف اصفهان در بحث آموزش رتبه نخست کشوری را دارد، گفت: پس از ایجاد قسمت آموزش شش ماه پژوهش کردیم و دریافتیم که بیشتر مشکلات ناشی از ندانستن قانون نظام صنفی، مالیات، بیمه، اداره کار، مکاسب و … است.
اصولی با اشاره به رابطه تنگاتنگ حوزه و بازار در قدیم، تصریح کرد: مکاسب آموزش قوانین شرعی کسب و کار است و اتاق اصناف اصفهان در این راستا کتابی با محتوای مکاسب و قوانین نظام صنفی و …. را پیشنهاد داد که در سطح کشوری این کتاب توزیع شده است و متقاضیان اخد پروانه جدید و یا تمدید حتما باید آن را در یک دوره آموزشی بگذرانند.
وی درباره آموزشهای تخصصی اتاق اصناف گفت: فنون مذاکره، فن بیان، تجارت الکترنیک از جمله این دورهها است که افراد داوطلب غیر صنفی هم میتوانند در آن شرکت کنند و با جهاد دانشگاهی برای نشر کتاب و تامین اساتید در ارتباط هستیم.
بازارهای کوثر کاسبان را ورشکسته کرد
خزانهدار اتاق اصناف درباره سخنان عنوان شده در خصوص انتقاد بازاریان ازعملکرد شهرداریها، اظهار کرد: اگر بخواهیم مشکلات با ادارات را اولویت بندی کنیم معضل با این نهاد در اولویتهای نخست نیست و بیشتر به موضوعاتی در خصوص اخذ عوارض افتتاحیه مغازه، تابلوی واحد صنفی، استعلام و … مربوط میشود.
اصولی تاکید کرد: فروشگاههای کوثر موجب ورشستگی مغازهها در برخی محلات شهر شده است، چرا که افرادی که هیچ فعالیتی در کسب و کار ندارد از طریق مزایده غرفه میگیرند و اجناسی مانند گوشت سفید یا قرمز را با قیمت کشتارگاه به فروش میرسانند که این امر عادلانه نیست.
وی با بیان اینکه رعایت حقوق فروشنده همانند مصرف کننده مهم است، ادامه داد: البته اصناف نیز باید قدرت رقابت خود را بالا ببرند، اما از سوی دیگر شهرداری نیز باید در این زمینه توجه بیشتری به وضعیت کسبه داشته باشد.
مسئولان فکری برای انتقال ریخته گران کنند
عضو هیات رییسه اتاق اصناف اصفهان درباره مشاغل آلاینده شهری گفت: برای نمونه دو قشر ریختهگر و طلاساز معترضاند و میگویند: “وقتی شهرکی صنعتی برای استقرار وجود ندارد، مغازهمان را ببندیم و کجا برویم” ؟؟
اصولی از از رایزنی با شرکتهای صنعتی خبر داد و افزود: البته در سالهای اخیر صحبتهایی برای ایجاد شهرک طلا و جواهر، کیف و کفش، پوشاک، صنایع چوب، شرکتهای ساختمانی انجام شده هر چند هنوز عملیاتی نشده است.
وی تاکید کرد: متاسفانه برخی صنوف همانند ریخته گران بلاتکلیف هستند و مکانی برای انتقال آنها در نظر گرفته نشده است البته احساس میکنیم با انتصاب مدیر عامل جدید شرکت شهرکهای صنعتی و تعامل نزدیک وی با اصناف این مشکلات سریعتر رفع میشود.
کمبود مکانهای اقامتی مشکل اصلی گردشگری اصفهان
وی از تشکیل کارگروه گردشگری در اتاق اصناف در سه سال قبل خبر داد و گفت: این کارگروه از اصناف مرتبط مانند هتلداران، صنایع دستی، مسافرخانه داران، کباب و بریان، پولک و نبات و … ایجاد شد، جلساتی برگزار کردیم و به این نتیجه رسیدم که بسترسازی در این عرصه نشده است.
اصولی تاکید کرد: مشکل اصلی گردشگری در استان اصفهان کمبود مجتمعهای اقامتی به خصوص نوع ارزان قیمت است و باید توجه کنیم بسیاری از گردشگران با هزینههای اندک میخواهند به چند کشور سفر کنند و نیازی به ماندن در هتل پنج ستاره ندارند.
وی با بیان اینکه باید مراکز اقامتی را زیاد کنیم، افزود: زمان اقامت توریستها باید با ساخت اماکن تفریحی مناسب افزایش یابد، چرا که این افراد فقط برای دیدن چند اثر تاریخی به یک شهر نمی آیند و به جاذبههای تفریحی هم نیاز دارند.
خزانهدار اتاق اصناف با ابراز تاسف از اینکه گردشگران خارجی فقط یک یا دو روز در اصفهان اقامت میکنند، تصریح کرد: اگر برنامههای ذکر شده انجام شود این زمان تا یک هفته نیز افزایش مییابد که این امر بر فروش بازار تاثیرات خوبی خواهد داشت.
اصولی درباره تاثیر خشکی زاینده رود در بحث گردشگری، تاکید کرد: این رودخانه زمانی جاری بود و الان خشک است و معتقدیم کشاورزان این حوضه آبریز حقابهای داشتهاند که از آنها گرفته شده و با این عمل به تمام اصفهان ظلم شده است.
وی گفت: بخش زیادی از جاذبه گردشگری در استان به خاطر جریان آب در این رودخانه زیبا بود که با خشکی شدن آن حتی از سفر گردشگران داخلی به اصفهان نیز کاسته و از سوی دیگر فقیر شدن کشاورزان هم در رکود بازار تاثیر بسزایی داشته است.
اصولی درباره حراجیها اظهار کرد: طبق قانون هر واحد صنفی با کسب مجوز ار اتحادیه مربوطه در طول سال فقط دوبار میتواند اقدام به حراج کند و وقوع تخلفاتی مانند فروش جنس بنجل، دروغگویی در معامله و … ناشی از رفتارهای خارج از نظارت اتحادیههای صنفی بوده است.
برندهای خارجی لباس در کیش تولید میشود
رییس اتحادیه ماشینهای دوخت بافت و برش اصفهان اظهار کرد: در حال حاضر صدها مدل چرخ خیاطی در جهان وجود دارد که با این ابزار و به وسیله لیزر تولید وسایل پزشکی انجام میدهند.
اصولی با بیان اینکه آینده چرخهای خیاطی را روشن میبینم، افزود: خوراک و پوشاک دو نیاز مهم بشر است و از آن جایی که چرخ دوخت با لباس ارتباط مستقیم دارد از اهمیت این وسیله کاسته نخواهد شد.
وی یاد آور شد: هنوز دراصفهان چرخ خیاطی قسمت مهمی از جهیزیه دختران را تشکیل میدهد، به طوری که مغازههای چینی و بلور فروشی هم در ویترینهای خود این ابزار را گذاشتهاند و این امر موجب تداخل صنفی شده است.
رییس اتحادیه ماشینهای دوخت بافت و برش درباره استفاده اقتصادی از این وسیله دوخت، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در مناطقی مانند کیش و قشم کارگاه تولید پوشاک اصفهان ایجاد کردهاند، لباس تولید میکنند و با نام برندهای خارجی به استانهای مختلف میفرستند.
اصولی گفت: برخی نباید فکر کنند که در زمان حال، کار نکردن با این ابزار مایه افتخار است، در حالی که در کشورهای بزرگ صنعتی مانند آمریکا بیشترین استفاده از چرخ دوخت میشود، البته این دستگاه دوران گذار خود را طی میکند و بارها اعلام کردهایم که باید مدل و شکل چرخ خیاطی همانند تلویزیون تغییر کند.
گفت و گو از: کامران صباغی و پروانه سادات عبداللهی، خبرنگاران ایسنا